Ακούγεται κλισέ αλλά είναι αλήθεια: Τα παιδιά δεν κάνουν αυτό που τους λέμε, κάνουν αυτό που κάνουμε εμείς. Πριν μπούμε καν στη διαδικασία να αναλύσουμε τη συμπεριφορά τους, είναι χρήσιμο, ή ακόμα και απαραίτητο, να ρίξουμε μια ματιά στα βασικά τους πρότυπα. Και ένα απ’ αυτά τα πρότυπα είμαστε εμείς.
Αυτό το μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο σε εσάς, διότι εσείς είστε η βασικότερη επιρροή για το παιδί σας. Εδώ θα σας δώσω παραδείγματα για το πώς το παρελθόν σας μπορεί να επηρεάσει το παρόν σας και συγκεκριμένα τη σχέση που θα έχετε με το παιδί σας. Θα σας δείξω πώς ένα παιδί μπορεί να ξυπνήσει παλιά συναισθήματα μέσα μας, τα οποία μεταλλάσσουν τον τρόπο με τον οποίο σχετιζόμαστε με τα παιδιά μας. Θα ασχοληθώ επίσης με το πόσο σημαντικό είναι να ελέγχουμε τον αυστηρό και αρνητικό κριτή που κρύβουμε όλοι μέσα μας, ώστε να μην του επιτρέψουμε να ζημιώσει την εξέλιξη της επόμενη γενιάς.
Advertisment
Το παρελθόν μας επιστρέφει και μας εκδικείται – τόσο εμάς όσο και τα παιδιά μας
Ένα παιδί χρειάζεται ζεστασιά και αποδοχή, σωματική επαφή, τη φυσική σας παρουσία, αγάπη αλλά και όρια, κατανόηση, παιχνίδι με παιδιά και ενηλίκους, παρηγοριά όταν νιώθει απειλή ή δυσφορία, και φυσικά τον χρόνο και την προσοχή σας. Απλό δεν ακούγεται; Επομένως αυτό το βιβλίο θα μπορούσε να τελειώσει εδώ. Κι όμως, δεν είναι καθόλου απλό. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μας εμποδίζουν να κάνουμε όλα τα παραπάνω και συνοψίζονται σε μία λέξη: ζωή. Η δουλειά, τα απρόοπτα, τα χρήματα, το σχολείο, η έλλειψη χρόνου, οι αυξημένες υποχρεώσεις… η λίστα δεν έχει τελειωμό.
Αυτό όμως που περισσότερο από καθετί άλλο μπαίνει ανάμεσα σε εμάς και το παιδί μας είναι αυτό που εισπράξαμε εμείς όταν ήμαστε βρέφη και παιδιά. Αν δεν εξετάσουμε τον τρόπο που μεγαλώσαμε και την κληρονομιά που λάβαμε από τους γονείς μας, είναι σίγουρο ότι το παρελθόν θα επιστρέψει και θα μας εκδικηθεί. Πόσες φορές δεν έχετε ανοίξει το στόμα σας να μιλήσετε και συνειδητοποιείτε ότι ακούτε τα λόγια της μητέρας σας;
Φυσικά, αν αυτά τα λόγια σάς έκαναν να νιώθετε αποδοχή, αγάπη και ασφάλεια ως παιδί, δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα. Αλλά πολύ συχνά είναι λόγια και εκφράσεις που σας έκαναν να νιώθετε το ακριβώς αντίθετο.
Advertisment
Αυτό λοιπόν που θέτει εμπόδια στη σχέση μας με το παιδί μας είναι συνήθως η δική μας έλλειψη αυτοπεποίθησης, η απαισιοδοξία, οι άμυνές μας και ο φόβος να αντιμετωπίσουμε έντονες συγκινήσεις που μπλοκάρουν τα συναισθήματά μας. Μπορεί μάλιστα, ειδικότερα σε ό,τι έχει να κάνει με το παιδί μας, το μπλοκάρισμα αυτό να οφείλεται και σε όσα μας εκνευρίζουν στη συμπεριφορά του, οι προσδοκίες μας και οι φόβοι που μας κυριεύουν. Ο καθένας από μας δεν είναι παρά ένας κρίκος στη μακριά αλυσίδα που μας δένει με το παρελθόν μας αλλά και με το μέλλον.
Τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε να μάθουμε πώς να αναδιαμορφώσουμε τη σύνδεση με το παρελθόν και αυτό κατά συνέπεια θα βελτιώσει τη ζωή των παιδιών μας αλλά και των δικών τους παιδιών αργότερα. Μπορείτε να αρχίσετε αμέσως. Δεν χρειάζεται να κάνετε όσα έκαναν σε εσάς οι γονείς σας. Απλώς απορρίψτε όλα όσα πιστεύετε ότι δεν σας βοήθησαν. Αν είστε ήδη γονιός ή πρόκειται να αποκτήσετε το πρώτο σας παιδί, θα ήταν χρήσιμο να ρίξετε μια ματιά σε όλες εκείνες τις «αποσκευές» που κουβαλάτε από το παρελθόν σας, να ξαναθυμηθείτε την παιδική σας ηλικία, να εξετάσετε όλα όσα σας συνέβησαν τότε. Αφού έχετε αδειάσει όλα σας τα «μπαγκάζια» και τα έχετε κοιτάξει με προσοχή, μπορείτε να ξαναβάλετε μέσα μόνο αυτά που χρειάζεστε.
Αν μεγαλώσατε με ανθρώπους που σας σεβάστηκαν και σας έδειξαν την εκτίμησή τους βλέποντάς σας ως ένα άτομο μοναδικό και σημαντικό, αν σας έδειξαν γνήσια, ανιδιοτελή αγάπη, αν σας έδωσαν άφθονη εποικοδομητική προσοχή και απολαύσατε κατά κύριο λόγο ουσιαστικές και ειλικρινείς σχέσεις με την οικογένειά σας, τότε σίγουρα διαθέτετε ένα μεγάλο οπλοστάσιο που θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε κι εσείς με τη σειρά σας υγιείς και λειτουργικές σχέσεις στη δική σας εστία, με θετικότατα αποτελέσματα στην οικογένεια και την κοινότητα στην οποία ανήκετε. Αν είχατε την τύχη να βιώσετε όλα τα παραπάνω, τότε η άσκηση επανεξέτασης της παιδικής σας ηλικίας δεν θα είναι επώδυνη ή δυσάρεστη.
Αν όμως η παιδική σας ηλικία δεν ήταν έτσι –και αυτό ισχύει για την πλειονότητα των ανθρώπων–, η αναδρομή αυτή μπορεί να σας δημιουργήσει μια συναισθηματική δυσφορία. Ωστόσο πιστεύω πως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τι είναι αυτό που μας προκαλεί αυτή τη δυσφορία, ώστε να μην την αναπαράγουμε, μεταφέροντάς τη στις επόμενες γενιές. Πολλά απ’ αυτά που κληρονομήσαμε από τους γονείς μας βρίσκονται στη ζωή μας χωρίς να τα συνειδητοποιούμε απόλυτα. Έτσι, όταν αντιδράμε σε κάποια συμπεριφορά του παιδιού μας, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι αν αυτή η αντίδραση έχει άμεση σχέση με το εδώ και τώρα ή αν είναι αποτέλεσμα αναπαραγωγής μιας άλλης κατάστασης που ζήσαμε στο παρελθόν.
Από το βιβλίο “Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου” της Philippa Perry – Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
