«Εάν δεν υπήρχαν οι απειλές του Ιωσήφ Στάλιν, η ενωμένη Ευρώπη δεν θα γνώριζε την καταπληκτική επιτυχία της», είχε πει κάποτε ένας από τους ευρωπατέρες, Ανρί Σπάακ. Έτσι έδειξε πόσο σημαντική ήταν η συμβολή των ΗΠΑ στην οικοδόμηση της ΕΕ (τότε ΕΟΚ). Άλλαξε κάτι μήπως;
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται το τελευταίο διάστημα σε μια πυρετώδη κινητικότητα για να διαχειριστούν το πιθανό ευρωατλαντικό διαζύγιο με την Ουάσινγκτον.
Εμανουέλ Μακρόν και Κιρ Στάρμερ κάνουν σκέψεις ακόμα και για ευρωπαϊκή αυτοτελή πυρηνική αποτροπή, για να αντιμετωπίσουν την «ρωσική απειλή», όπως ισχυρίζονται.
Θα κρατηθούν λοιπόν οι Ευρωπαίοι ενωμένοι, δίχως τις ΗΠΑ;
Η απάντηση που δίνει ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς επιστήμονες και γνώστες των γεωπολιτικών ισορροπιών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, Τζον Μιρχάιμερ, μάλλον θα πρέπει να προβληματίσει τους ευρωπαϊστές σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
«Το να μιλάμε για την Ευρώπη σαν να ήταν μια ενιαία οντότητα δεν θα έχει κανένα νόημα» λέει ο Μιρσχάιμερ, «γιατί αυτό που θα δούμε να «παίζει» είναι διαφορετικές χώρες που θα επιδιώκουν τα δικά τους συμφέροντα με τρόπους που συχνά συγκρούονται με τα συμφέροντα άλλων ευρωπαϊκών χωρών».
Η Ρωσία δεν είναι απειλή
Μιλώντας στην διαδικτυακή εκπομπή Judging Freedom, ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας θέτει πρωτίστως το ζήτημα της υποτιθέμενης ρωσικής απειλής.
«Εάν υπάρχει μια σοβαρή ρωσική απειλή για την Ευρώπη» λέει, «τότε αυτό δίνει στις χώρες της Ευρώπης ένα κίνητρο να επανεξοπλιστούν με συστηματικό τρόπο και να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για να προσπαθήσουν να περιορίσουν αυτή τη ρωσική απειλή, ακόμη και εν απουσία των ΗΠΑ».
Ωστόσο, εξηγεί πως δεν υπάρχει σοβαρή απειλή για την Ευρώπη από τη Ρωσία.
«Οι Αμερικανοί μειώνουν πολύ την παρουσία τους στις ευρωπαϊκές υποθέσεις» και «κατά πάσα πιθανότητα αυτό σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα επιδιώξουν τα δικά τους συμφέροντα με τρόπους που θα οδηγήσουν σε συγκρούσεις μεταξύ αυτών των χωρών και θα έχετε ένα σημαντικό πρόβλημα συλλογικής δράσης μεταξύ των χωρών της Ευρώπης» υπογραμμίζει.
Μας θέλουν εκεί
Έτσι, ο Μιρσχάιμερ εκτιμά πως εάν οι ΗΠΑ αποχωρήσουν από την Ευρώπη και γίνει σαφές ότι δεν υπάρχει ουσιαστική ρωσική απειλή, όταν τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, είτε μέσω «παγωμένης» σύγκρουσης είτε μέσω κάποιου είδους γνήσιας συμφωνίας ειρήνης, είναι πολύ πιθανό διάφορες χώρες στην Ευρώπη να αρχίσουν να συναλλάσσονται ξανά με τους Ρώσους.
Το μεγάλο ερώτημα επίσης για τον Μιρσχάιμερ είναι τι θα απογίνει η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Ευρώπη αυτό το πραγματικά μεγάλο ερώτημα.
«Νομίζω ότι το βασικό σημείο είναι ότι οι ΗΠΑ είναι ο ειρηνευτής στην Ευρώπη, γι’ αυτό και οι Ευρωπαίοι θέλουν απεγνωσμένα να μας κρατήσουν εκεί» υπογραμμίζει.
Εξηγεί πως οι Ευρωπαίοι «καταλαβαίνουν ότι λύνουμε τα προβλήματα συλλογικής δράσης που αντιμετωπίζουν» και «κρατάμε την ειρήνη γιατί είμαστε τόσο ισχυροί» καταλήγει ο διακεκριμένος πολιτικός επιστήμονας.
Ο ευρωπατέρας Σπάακ πίστευε, με μια έντονη ρατσιστική χροιά ότι οι Αφρικανοί ήταν ανίκανοι να αυτοκυβερνηθούν διότι δεν ήξερα να προβλέπουν. Οι «πολιτισμένοι» Ευρωπαίοι μήπως;
