Μόλις δύο μήνες μετά την επίτευξη εκεχειρίας μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ, το δεύτερο παραβίασε τη συμφωνία, δολοφονώντας 400 αμάχους μετά τους βομβαρδισμούς της Τρίτης 18 Μαρτίου στη Γάζα. «Από εδώ και στο εξής, το Ισραήλ θα ενεργεί εναντίον της Χαμάς με αυξανόμενη στρατιωτική δύναμη», ανέφερε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό;
Αρχικά, το Τελ Αβίβ, μετά την ανάληψη της ηγεσίας του στρατού από τον σκληροπυρηνικό στρατηγό Εγιάλ Ζαμίρ, περιεργαζόταν σχέδια για μαζική εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας.
Όπως ανέφερε όμως η The Jerusalem Post, λίγες ώρες μάλιστα πριν τους βομβαρδισμούς της Δευτέρας (!), κάποιες φωνές από τον χώρο της πολιτικής και της άμυνας υποστήριξαν για σταδιακές και στοχευμένες διεισδύσεις.
Το ερώτημα λοιπόν για τον αμυντικό συντάκτη της The Jerusalem Post, Γιόνα Τζέρεμυ Μπομπ, ήταν πώς θα διέφερε μια τέτοια προσέγγιση από αυτό που έκανε ο Ισραηλινός στρατός, μετά την 7η Οκτωβρίου 2023, υπό την ηγεσία του Χέρζι Χαλεβί;
Η απάντηση για τον Ισραηλινό αναλυτή είναι πως δεν θα υπήρχε διαφορά.
«Η μεγαλύτερη διαφορά θα ήταν πραγματικά ότι ο Ισραηλινός Στρατός θα επέστρεφε θεωρητικά στη Γάζα σταδιακά, αλλά έχοντας υπόψιν ότι εντός λίγων ημερών ή εβδομάδων, εάν η Χαμάς δεν υποχωρούσε, ο στρατός θα έπαιρνα πραγματικά πιο δραστικά μέτρα».
Σύμφωνα με τον ίδιο, με αυτόν τον τρόπο το Ισραήλ θα βαθμονομούσε την κλιμάκωση για να δώσει στη Χαμάς μια τελευταία ευκαιρία, να κλείσει μια συμφωνία με τους όρους του Ισραήλ.
Η κλιμακωτή στρατηγική
Για τον Μπομπ όμως αυτή η στρατηγική είχε το αρνητικό ότι στα αρχικά στάδια αυτής της τακτικής η Χαμάς έκανε ακριβώς το αντίθετο.
«Μια σταδιακή επιστροφή στη μάχη θα πει στη Χαμάς ότι το Ισραήλ -ακόμη και με τον Ζαμίρ στην εξουσία και την κυβέρνηση Τραμπ να δίνει πολύ ισχυρότερη υποστήριξη για να πλήξει τη Χαμάς με ένα θανατηφόρο πλήγμα από ό,τι ο Τζο Μπάιντεν– εξακολουθεί να φοβάται για τις συνέπειες της επιστροφής στον ολοκληρωτικό πόλεμο και για το αν θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα».
Πηγές του Ισραηλινού στρατού εκτιμούν ότι το τέλος της Χαμάς δεν θα είναι τόσο απλό, δεδομένου ότι η Χαμάς μπορεί να στρατολογήσει μαχητές.
Παρά τη δράση των μυστικών υπηρεσιών, ο Ισραηλινός αναλυτής υποστηρίζει ότι η ουσία είναι ότι εάν η Χαμάς είναι έτοιμη να κρυφτεί και να αφήσει προσωρινά τα όπλα της, ο μόνος τρόπος με τον οποίο το Ισραήλ θα μπορούσε πραγματικά να την ξεριζώσει χρησιμοποιώντας βία θα ήταν μια πολύ εκτεταμένη στρατιωτική κατοχή (ισραηλινοί στρατιώτες στη Γάζα, όχι οικισμοί).
Ωστόσο, η κατοχή τυγχάνει της υποστήριξης μόνο του 10% του Ισραηλινού λαού.
Εναλλακτική
Η εναλλακτική, λοιπόν λέει ο Μπομπ, παραμένει ένα «είδος ατελούς διπλωματικής διευθέτησης» που μερικώς αναχαιτίζει τη Χαμάς, αλλά δεν διώχνει πλήρως από τη Γάζα.
Έτσι τρεις είναι οι επιλογές για το Ισραήλ, είτε μια συμφωνία –την οποία τίναξε στον αέρα με τη σφαγή της Τρίτης, είτε μια μαζική εισβολή, ή μια πιο σταδιακή προσέγγιση, που φαίνεται και η πιο πιθανή.
Δεδομένων αυτών των διλημμάτων και μιας ξαφνικής ταλαιπωρίας με ανοιχτό πόλεμο ξανά στον θύλακα -που θα κόστιζε σε ζωές στρατιωτών, ομήρων, παγκόσμια κριτική και οιονομική αστάθεια, ο Μπομπ λέει ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου, απλά να αποφύγει να πάρει αρχικά μια απόφαση.
Αυτός είναι ο λόγος, λέει ο δημοσιογράφος, που η Χαμάς είχε περισσότερες από δύο εβδομάδες κατάπαυσης του πυρός χωρίς να χρειαστεί να παραδώσει ούτε έναν όμηρο. Αυτή ήτα η βάση των έντονων συνομιλιών για μια άλλη συμφωνία ομήρων βάσει της οποίας θα απαλευθερώνονταν 5-10 όμηροι με αντάλλαγμα την παράταση της εκεχειρίας για άλλες 40-60 ημέρες.
Είναι επίσης ο λόγος που ο Ισραηλινός Στρατός χτύπησε πρόσφατα σε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος της Ισλαμικής Τζιχάντ, το οποίο η Jerusalem Post παραδέχεται ότι δεν έκανε τρομοκρατικές κινήσεις.
«Με άλλα λόγια, ο στρατός άρχισε γίνεται πιο επιθετικός με μικρούς τρόπους για να προσπαθήσει να εκφοβίσει τη Χαμάς», υποστήριξε ο Μπομπ. «Είναι πρόθυμος να διακινδυνεύσει πιο σκληρή παγκόσμια κριτική, αλλά μπορεί όλα να είναι ένα μερικό κάλυμμα για να κρύψει τον δισταγμό του να κάνει κάτι πολύ μεγαλύτερο».
Ποια ήταν η συμφωνία που παραβίασε το Ισραήλ
Υπενθυμίζεται ότι βάσει της συμφωνίας της 19ης Ιανουαρίου, κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, 19 Ιανουαρίου-1 Μαρτίου, η Χαμάς παρέδωσε 33 ομήρους -8 εξαυτών νεκροί- και οι Ισραηλινοί απελευθέρωσε 1.800 Παλαιστινίους κρατούμενους.
Η δεύτερη φάση προέβλεπε το οριστικό τέλος του πολέμου, την απόσυρση του Ισραηλινού Στρατού από τη Λωρίδα της Γάζας, το άνοιγμα όλων των συνόρων και την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων.
Οι Ισραηλινοί όμως αρνήθηκαν να προχωρήσουν στη δεύτερη φάση, καθώς αξίωναν παράταση της πρώτης φάσης και αποχώρηση της Χαμάς από της Γάζα, κάτι που εκ των πραγμάτων ήταν παράλογο. Η Χαμάς αντίθετα, αξίωνε την απόσυρση του κατοχικού Ισραηλινού Στρατού, τερματισμό του πολέμου, το άνοιγμα των συνόρων και την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων.
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στην περιοχή, Στιβ Γουίτκοφ, πρότεινε στη Χαμάς να απελευθερώσει όλους τους ομήρους παίρνοντας ως αντάλλαγμα περισσότερο διάστημα κατάπαυσης πυρός αλλά όχι και τη δέσμευση ότι το Ισραήλ θα σταματήσει τον πόλεμο, όρος που περιλαμβανόταν στο αρχικό σχέδιο εκεχειρίας τριών φάσεων.
