Συνάντηση αναμένεται να έχει ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Σι Τζινπίνγκ στις 30 Οκτωβρίου στη Νότια Κορέα, η οποία θα είναι και η πιο σημαντική πολιτική συνάντηση της χρονιάς, καθώς οι δύο άνδρες δεν έχουν βρεθεί από το 2019.
«Έχω μεγάλο σεβασμό για τον Πρόεδρο Σι», δήλωσε ο Τραμπ τις τελευταίες ημέρες. «Πιστεύω ότι με συμπαθεί πολύ και με σέβεται».
Τι θα πέσει στο τραπέζι της συνάντησης Τραμπ και Σι
Υπενθυμίζεται ότι στις 9 Οκτωβρίου, η Κίνα επέβαλε νέους αυστηρούς ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, στοιχείων που είναι απαραίτητα για την κατασκευή όλων των προϊόντων, από ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης έως στρατιωτικό εξοπλισμό. Σε απάντηση, ο Τραμπ απείλησε να επιβάλει επιπλέον δασμό 100% στις κινεζικές εισαγωγές από την 1η Νοεμβρίου (επιπλέον των ήδη υφιστάμενων υψηλών δασμών). Σε όλα αυτά προστίθενται οι μαύρες λίστες εταιρειών, τα λιμενικά τέλη και η διαμάχη για τη σόγια. Το γεγονός ότι η συνάντηση πραγματοποιείται είναι απόδειξη της προσπάθειας που κατέβαλαν το Σαββατοκύριακο ο Σκοτ Μπέσεντ, υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, και ο Χε Λιφένγκ, αντιπρόεδρος της Κίνας, στη Μαλαισία, υποστηρίζει δημοσίευμα του Economist.
Οι διαπραγματεύσεις θα έχουν τρία επίπεδα δυσκολίας. Στο πρώτο επίπεδο, οι δασμοί αποτελούν έναν προφανή τομέα στον οποίο μπορεί να επιτευχθεί πρόοδος και στην ασκούν πίεση στο εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών. Η απειλή επιπλέον δασμού 100% δεν είναι πλέον «ουσιαστικά» στο τραπέζι, σύμφωνα με τον Μπέσεντ. Μια ξεχωριστή δέσμη δασμών που επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ στις 10 Νοεμβρίου πιθανότατα θα αναβληθεί. Και ένας επιπλέον δασμός 20% στα κινεζικά προϊόντα, που αποσκοπούσε να τιμωρήσει τη χώρα για το ρόλο των εταιρειών της στο εμπόριο φαιντανύλης, μπορεί ακόμη και να καταργηθεί. Ακόμη και με όλες αυτές τις ευνοϊκές εξελίξεις, θα παραμείνει ένας πραγματικός δασμολογικός συντελεστής 20-30% για τα κινεζικά προϊόντα, σύμφωνα με τον Ζαοπένγκ Ζινγκ της ANZ, μιας αυστραλιανής τράπεζας.
Άλλοι τομείς που θα μπορούσαν να αποφέρουν οφέλη είναι τα λιμενικά τέλη.
Σε αντάλλαγμα για κάποια δασμολογική ελάφρυνση, η Κίνα πιθανότατα θα δεσμευτεί να αγοράσει μεγάλες ποσότητες αμερικανικής σόγιας (αφού τα τελευταία χρόνια μετέφερε την κύρια πηγή εφοδιασμού της στη Βραζιλία). Πέρυσι, η σόγια ήταν το μεγαλύτερο αμερικανικό εξαγωγικό προϊόν προς την Κίνα, με αξία περίπου 12,6 δισ. δολάρια για τους αγρότες του μεσοδυτικού τμήματος των ΗΠΑ που την καλλιεργούν. Χρησιμοποιείται για την ενίσχυση της πρωτεΐνης στις ζωοτροφές. Ωστόσο, φέτος η Κίνα απέφυγε να αγοράσει αμερικανική σόγια. Η συμφωνία να το πράξει τώρα θα είναι μια μικρή παραχώρηση για τον Σι. Η Κίνα θα χρειαστεί αμερικανική σόγια στα τέλη του έτους ούτως ή άλλως, όταν εξαντληθούν οι προμήθειες από άλλες χώρες.
Άλλοι τομείς που θα μπορούσαν να αποφέρουν οφέλη είναι τα λιμενικά τέλη. Οι δύο χώρες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν να καταργήσουν τα επιπλέον λιμενικά τέλη που έχουν επιβάλει τους τελευταίους μήνες στα εμπορικά πλοία της άλλης χώρας.
Τα δύο τελευταία επίπεδα διαπραγματεύσεων
Ένα δεύτερο, πολύ πιο δύσκολο επίπεδο διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να αφορά νέους ελέγχους και περιορισμούς στη διμερή ροή αγαθών, πνευματικής ιδιοκτησίας και κεφαλαίων. Οι σπάνιες γαίες είναι ένα παράδειγμα αυτού του ευρύτερου ζητήματος. Ο Μπέσεντ ισχυρίζεται ότι η Κίνα θα αναβάλει το καθεστώς ελέγχου των εξαγωγών σπάνιων γαιών για ένα έτος «ενώ το επανεξετάζει». Οι κινεζικές αρχές δεν έχουν ακόμη σχολιάσει το θέμα. Ωστόσο, δεδομένης της κυριαρχίας τους στην αγορά σπάνιων γαιών, είναι σχεδόν απίθανο να εγκαταλείψουν εντελώς το νέο καθεστώς. Σε αντάλλαγμα για την αναβολή της εφαρμογής του, η Κίνα θα περίμενε πιθανώς από τις ΗΠΑ να χαλαρώσουν και αυτές τους ελέγχους στις εξαγωγές τους, λέει ο Τσεν Λονγκ, της ερευνητικής εταιρείας Plenum.
Οι ΗΠΑ έχουν από καιρό μπλοκάρει την πώληση προηγμένων ημιαγωγών στην Κίνα. Ωστόσο, οποιαδήποτε συμφωνία που θα αντάλλασσε ουσιαστικά την πρόσβαση σε σπάνιες γαίες με την πρόσβαση σε υπερσύγχρονα τσιπ θα ήταν μια νίκη για τον Σι.
Η ομάδα του Τραμπ λέει ότι η Αμερική δεν θα αλλάξει τη στάση της σχετικά με την Ταϊβάν για μια εμπορική συμφωνία.
Το τρίτο και πιο δύσκολο επίπεδο για τη σύναψη συμφωνιών αφορά τη γεωπολιτική. Ο Τραμπ θέλει η Ρωσία να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, και είναι πιθανό η Κίνα να μπορεί να βοηθήσει. Ο Σι, από την πλευρά του, θέλει να πιέσει τον Τραμπ να αλλάξει τη στάση του απέναντι στην Ταϊβάν, ίσως λέγοντας ότι «αντιτίθεται» στην ανεξαρτησία του αυτόνομου νησιού (προς το παρόν, η πολιτική των ΗΠΑ είναι απλώς ότι δεν υποστηρίζουν την ανεξαρτησία). Ο Σι, τουλάχιστον, δεν έχει δείξει κανένα σημάδι ότι θέλει ο Βλαντίμιρ Πούτιν να επιδιώξει την ειρήνη.
Η ομάδα του Τραμπ λέει ότι η Αμερική δεν θα αλλάξει τη στάση της σχετικά με την Ταϊβάν για μια εμπορική συμφωνία. Αυτό μπορεί να είναι μικρή παρηγοριά για τους ασιατικούς συμμάχους της Αμερικής, δεδομένης της απρόβλεπτης συμπεριφοράς του προέδρου, σύμφωνα με τον Economist.
Αστάθεια στο μέλλον Κίνας-ΗΠΑ
Εάν επιτευχθεί μια συμφωνία είναι δυνατόν να ανοίξει ο δρόμος για τον Τραμπ να επισκεφθεί την Κίνα στις αρχές του επόμενου έτους. Μόνο τότε θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα. Μια παύση των εχθροπραξιών μπορεί να ταιριάζει και στις δύο πλευρές. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να δώσει χρόνο στην Κίνα να βρει προσωπικό για να διαχειριστεί σωστά το νέο καθεστώς για τις σπάνιες γαίες. Και η Αμερική θα μπορούσε να προετοιμάσει άλλους τρόπους για να ανταποδώσει τα χτυπήματα στην Κίνα — θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να περιορίσει τη ροή ανταλλακτικών αεροσκαφών ή προηγμένου λογισμικού για το σχεδιασμό τσιπ.
Τα προηγούμενα γεγονότα υποδηλώνουν ότι οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ των δύο αμοιβαία καχύποπτων υπερδυνάμεων ενδέχεται να μην διαρκέσει πολύ. Φέτος έχουν διαλυθεί διάφορες εκεχειρίες. Και η τελευταία μεγάλη συμφωνία που συνήψαν οι δύο ηγέτες ήταν μια εμπορική συμφωνία πρώτης φάσης το 2020. Πρόσφατα, το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε την έναρξη έρευνας για την «προφανή μη τήρηση» της συμφωνίας από την Κίνα.
Όλα αυτά προμηνύουν κακά μαντάτα για μια συμφωνία που περιλαμβάνει τα πιο δύσκολα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, ολοκληρώνει το δημοσίευμα του Economist.
