Φόρτωση Text-to-Speech…
Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, κλιμάκιο αξιωματούχων της OLAF, της ευρωπαϊκής υπηρεσίας για την καταπολέμηση της απάτης, επιχείρησε επιτόπια έρευνα στις εγκαταστάσεις της Κοινωνίας της Πληροφορίας και στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων αναζητώντας στοιχεία προκειμένου να ελέγξει καταγγελίες προς όργανα της Ε.Ε., με αντικείμενο δημόσιες συμβάσεις και διαγωνισμούς. Η παρουσία τους στην πρωτεύουσα τροφοδότησε ποικίλα σενάρια, σε μια περίοδο που την πολιτική ειδησεογραφία μονοπωλεί το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η «Κ» ακολούθησε τα ίχνη του κλιμακίου της OLAF και ρίχνει φως στο μυστήριο της παρουσίας του στην Αθήνα.
Εκτός από τα όργανα της Ε.Ε., ο φάκελος των καταγγελιών έχει κοινοποιηθεί και στην ελληνική κυβέρνηση. Καλά ενημερωμένη πηγή της «Κ», μάλιστα, αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και με πρωτοβουλία ανωτάτων κυβερνητικών αξιωματούχων, έγινε μια πρώτη εσωτερική έρευνα από την οποία –σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές– δεν προέκυψαν ευρήματα.
Η έφοδος
Η ιστορία αρχίζει να εκτυλίσσεται στο τέλος της περασμένης εβδομάδας. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισκέπτονται την Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ) που, όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της, υλοποιεί έργα πληροφορικής και επικοινωνιών του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Στελέχη του φορέα, μιλώντας στην «Κ» υπό τον όρο της ανωνυμίας, επιβεβαίωσαν την παρουσία της OLAF στα γραφεία της ΚτΠ. Αποκάλυψαν ακόμη ότι αντικείμενο ενδιαφέροντος για τους Eυρωπαίους ελεγκτές ήταν το ΕΣΗΔΗΣ – Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων. Πρόκειται για το ηλεκτρονικό σύστημα μέσω του οποίου γίνονται όλες οι διαδικασίες προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών από το ελληνικό Δημόσιο.
Φάκελος στο Μαξίμου – Τουλάχιστον δύο καταγγελίες από την ίδια εταιρεία πληροφορικής έχουν υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μιας και το έργο που αφορούν έχει χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ τον Ιούνιο σχετικός φάκελος εστάλη και στο Μαξίμου.
Φορέας υλοποίησης του έργου για την ανάπτυξη του ΕΣΗΔΗΣ είναι η Κοινωνία της Πληροφορίας. Από την έρευνα της «Κ» προκύπτει ότι το διάστημα από το 2023 μέχρι και το φετινό καλοκαίρι έχουν υποβληθεί τουλάχιστον δύο καταγγελίες που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αφορούν το συγκεκριμένο έργο. Και οι δύο έχουν γίνει από τον ίδιο καταγγέλλοντα – την εταιρεία πληροφορικής European Dynamics, μια εταιρεία πληροφορικής με παρουσία σε τέσσερις ηπείρους, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ιστοσελίδα της.
Οι καταγγελίες έχουν υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μιας και το έργο που αφορούν έχει χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ τον Ιούνιο σχετικός φάκελος εστάλη και στο Μέγαρο Μαξίμου.
Σύμφωνα με πηγές από το περιβάλλον της εταιρείας, η πρώτη απ’ αυτές υπεβλήθη το διάστημα Οκτωβρίου – Νοεμβρίου 2023. Αφορά διαγωνισμό για την ανάπτυξη του νέου, αναβαθμισμένου ΕΣΗΔΗΣ, ενός έργου με προϋπολογισμό αρχικά 44 εκατ. ευρώ. Η καταγγέλλουσα εταιρεία υποστηρίζει ότι σε χρόνο πριν από την ολοκλήρωση του διαγωνισμού ο ηλεκτρονικός φάκελος που είχε καταθέσει άνοιξε παράτυπα, οι λεπτομέρειες της προσφοράς της διέρρευσαν, με αποτέλεσμα ανταγωνίστρια εταιρεία να υποβάλει πιο συμφέρουσα προσφορά και να κερδίσει τον διαγωνισμό.
Στηρίζει την καταγγελία σε αυτοματοποιημένο μήνυμα που έλαβε από το ηλεκτρονικό σύστημα, μέσω του οποίου διενεργήθηκε ο διαγωνισμός. Τα στελέχη της εταιρείας υποστηρίζουν ότι η αποστολή του αυτοματοποιημένου μηνύματος σε χρόνο πριν από την ολοκλήρωση του διαγωνισμού αποτελεί ισχυρή ένδειξη πως κάποιος απέκτησε παράνομα πρόσβαση στον φάκελο της προσφοράς.
Σύμφωνα με όσα καταγγέλλονται, το έργο για την αναβάθμιση του συστήματος δημόσιων προμηθειών (γνωστό και ως ΕΣΗΔΗΣ 2) έκλεισε με αντίτιμο 10 εκατ. ευρώ, τιμή υψηλότερη συγκριτικά με το κόστος ανάπτυξης αντίστοιχων συστημάτων στο εξωτερικό.
Η δεύτερη καταγγελία υπεβλήθη στα ευρωπαϊκά όργανα τον Ιούνιο του 2025 και κοινοποιήθηκε στην ηγεσία της κυβέρνησης. Αφορούσε διαγωνισμό του 2024 για την προμήθεια πληροφοριακού συστήματος για τα τελωνεία της χώρας. Φορέας υλοποίησης του έργου ήταν η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και ο διαγωνισμός «έτρεξε» ηλεκτρονικά μέσω του ΕΣΗΔΗΣ, του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων. Και σ’ αυτή την περίπτωση καταγγέλλεται ότι ο φάκελος που κατέθεσε η European Dynamics άνοιξε παράτυπα πριν από την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, με στόχο το έργο να κατακυρωθεί υπέρ της ανταγωνίστριας εταιρείας, κατά της οποίας η European Dynamics είχε ήδη προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια.
Η καταγγέλλουσα εταιρεία επικαλείται ξανά ότι έλαβε αυτοματοποιημένο μήνυμα από το Ηλεκτρονικό Σύστημα Δημοσίων Συμβάσεων πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ένδειξη ότι κάποιος είχε πρόωρα αποκτήσει πρόσβαση στον φάκελο της προσφοράς.
Ανάδοχος εταιρεία αναδείχθηκε η ίδια που κέρδισε και τον διαγωνισμό για τη δημιουργία του νέου αναβαθμισμένου ΕΣΗΔΗΣ, με τα στελέχη της European Dynamics να κάνουν λόγο για «προνομιακή μεταχείρισή της».
Οι απαντήσεις
Αρμόδιοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, πάντως, διευκρίνισαν μιλώντας στην «Κ» ότι η καταγγελία του Ιουνίου 2025 διαβιβάστηκε σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς: την Κοινωνία της Πληροφορίας, την ΑΑΔΕ και τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ), που έχει την ευθύνη λειτουργίας του ΕΣΗΔΗΣ. Ζητήθηκε από τους επικεφαλής των φορέων να τοποθετηθούν γραπτώς σχετικά με τα καταγγελλόμενα.
Ανοιχτή έρευνα – Την άνοιξη του 2024, η Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε πραγματοποιήσει ελέγχους σε πάνω από δέκα εταιρείες πληροφορικής. Πηγές από την Επιτροπή δήλωσαν στην «Κ» ότι η σχετική έρευνα παραμένει σε εξέλιξη, χαρακτηρίζοντάς την «ιδιαίτερα σοβαρή».
Οπως πληροφορείται η «Κ», η απάντηση της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) δόθηκε στις 11 Ιουλίου 2025 από τον επικεφαλής της, Δημοσθένη Αναγνωστόπουλο. Σε αυτήν αναφέρεται επί λέξει ότι «δεν διαπιστώνεται δυσλειτουργία του Συστήματος» (του ΕΣΗΔΗΣ), ενώ ειδικότερα για τον διαγωνισμό του 2023 επισημαίνεται ότι «την 31η Νοεμβρίου 2023 ορθώς το σύστημα έστειλε αυτοματοποιημένο μήνυμα στην European Dynamics προκειμένου να την ενημερώσει ότι έχει αποκλειστεί από τη συνέχεια της διαγωνιστικής διαδικασίας». Στην απάντησή του ο κ. Αναγνωστόπουλος σημειώνει ακόμη ότι από το ΕΣΗΔΗΣ έχουν αποσταλεί 22.830 μηνύματα, «χωρίς αντίστοιχη όχληση προς τον φορέα».
Στην αρχή της εβδομάδας, το κλιμάκιο της OLAF που είχε προηγουμένως πραγματοποιήσει έρευνα στις εγκαταστάσεις της Κοινωνίας της Πληροφορίας (ΚτΠ) έκανε αιφνιδιαστικό έλεγχο και στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ). Το επιβεβαίωσαν μιλώντας στην «Κ» αρμόδιες πηγές συσχετίζοντας τον έλεγχο με τις εκκρεμείς καταγγελίες. Οι ίδιες πηγές ενημέρωσης σημειώνουν ότι οι ελεγκτές αναζήτησαν εκεί απαντήσεις και για τον διαγωνισμό των τελωνείων, με τους υπευθύνους της Γενικής Γραμματείας να εξηγούν στους Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι οι ίδιοι δεν υλοποιούν τους υπό έρευνα διαγωνισμούς παρά μόνον έχουν την ευθύνη για τη λειτουργία του ΕΣΗΔΗΣ.
Την άνοιξη του 2024, η Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε πραγματοποιήσει αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε πάνω από δέκα εταιρείες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών. Τους ελέγχους είχε –σύμφωνα με δύο διαφορετικές πηγές ενημέρωσης– διατάξει η Γενική Γραμματεία Εμπορίου, έπειτα από καταγγελία για ύπαρξη καρτέλ στη συγκεκριμένη αγορά. Πληροφορίες αναφέρουν ότι αφορμή για τα παραπάνω ήταν και τότε αναφορές της εταιρείας πληροφορικής European Dynamics προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Είχε καταγγελθεί ότι οι εταιρείες που μετέχουν σε διαγωνισμούς για έργα πληροφορικής συντάσσουν τους φακέλους τους σε συνεργασία με την ίδια ιδιωτική εταιρεία συμβούλων. Σύμφωνα με την καταγγελία, η εν λόγω εταιρεία έχοντας πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες είχε καταφέρει να ελέγχει την αγορά και να κατευθύνει τα έργα σε συγκεκριμένες εταιρείες, νοθεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον ανταγωνισμό. Δημοσιεύματα εκείνης της περιόδου στον ελληνικό και διεθνή Τύπο ανέφεραν ότι σε πληθώρα διαγωνισμών για έργα τεχνολογίας μετέχει πάντα μόνο μία εταιρεία, η οποία και αναδεικνύεται σε ανάδοχο του έργου.
Πηγές από την Επιτροπή Ανταγωνισμού δήλωσαν μεσοβδόμαδα στην «Κ» ότι η σχετική έρευνα παραμένει σε εξέλιξη, χαρακτηρίζοντάς την «ιδιαίτερα σοβαρή».
