Στην εκλογή ενός Πάπα όλα έχουν τον συμβολισμό τους. Ακόμη και το όνομα που επιλέγει ο νέος Ποντίφικας. Ο Καρδινάλιος Μπεργκόλιο για παράδειγμα επέλεξε να είναι ο Πάπας Φραγκίσκος, θέλοντας να υπογραμμίσει το ιδιαίτερο χνάρι του Φραγκίσκου της Ασίζης και τη στράτευση στο πλευρό των φτωχών και ταπεινών. Ο Καρδινάλιος Πρέβοστ, από την άλλη, επέλεξε το όνομα Λέων ΙΔ΄, πιθανώς ως μια παραπομπή στον Λέοντα ΙΓ΄ έναν από τους πιο σημαντικούς Πάπες στη νεότερη ιστορία και αυτόν που κατεξοχήν προσπάθησε να προσανατολίσει την Καθολική Εκκλησία στην καπιταλιστική νεωτερικότητα. Με την περίφημη Εγκύκλιο Rerum Novarum του 1891 έκανε μια διπλή οριοθέτηση του καθολικισμού και απέναντι στον ανερχόμενο σοσιαλιστικό κίνημα και απέναντι στον αχαλίνωτο καπιταλισμό δίνοντας έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη, τα δικαιώματα των εργαζομένων και τα εργατικά συνδικάτα.
Όμως, οι συμβολισμοί – αλλά και τα πιθανά κριτήρια επιλογής του – δεν σταματούν εδώ. Είναι ταυτόχρονα ο πρώτος Πάπας από τη Βόρεια Αμερική, αλλά ταυτόχρονα είναι και ο λιγότερο βορειοαμερικανός Πάπας, αφού πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Λατινική Αμερική και ειδικότερα στο Περού. Με αυτή την έννοια, αποτυπώνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τη Βόρειο Αμερική (25% περίπου του πληθυσμού των ΗΠΑ είναι Καθολικοί όπως και το 29% των Καναδών) και για την Λατινική Αμερική (όπου βρίσκεται το 40% περίπου του συνολικού αριθμού των Καθολικών). Και συνεχίζει την κατεύθυνση να εκλέγονται μη Ευρωπαίοι Πάπες – ας μην ξεχνάμε ότι ο αριθμός των καθολικών στην Ευρώπη υποχωρεί – αλλά δεν παύει να είναι ένας ακόμη λευκός Παπάς, πράγμα που δείχνει ότι εκτιμήθηκε ότι δεν είχαν ωριμάσει οι συνθήκες για έναν μαύρο ή ασιάτη Πάπα. Καθόλου τυχαία επέλεξε να μιλήσει στα ιταλικά και στα ισπανικά, αποφεύγοντας για προφανείς λόγους τα αγγλικά. Η επιλογή του να υπογραμμίσει την ειρήνη στην πρώτη του ομιλία, παραπέμπει και εδώ στην προσπάθεια η Καθολική Εκκλησία να είναι ένας πόλος που προσπαθεί να συγκρατήσει μια πορεία προς την βία και τον πόλεμο.
Ενδιαφέρον, έχει επίσης ότι ο Καρδινάλιος Πρέβοστ κατάφερε να εκλεγεί σχετικά γρήγορα, παρότι καταχωρήθηκε ως papabile με αρκετή καθυστέρηση. Βεβαίως, έχοντας από το 2023 την ευθύνη του γραφείου που ελέγχει τις υποψηφιότητες των επισκόπων παγκοσμίως, θέση στην οποία τον τοποθέτησε ο Πάπας Φραγκίσκος, στην πραγματικότητα ήταν σαφές ότι ήταν ένας άνθρωπος που προοριζόταν να παίξει σημαντικό ρόλο και που ήταν κομμάτι του μηχανισμού.
Η διαδρομή του, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας ήταν στο Περού, χωρίς μεγάλα σκάνδαλα και ο όλος τόνος του παραπέμπουν σε μια συνέχεια της έμφασης στην κοινωνική δικαιοσύνη αν και με μετριοπάθεια. Κάτι που βέβαια ήταν χαρακτηριστικό του Φραγκίσκου, που μπορεί να ξεχώριζε σε σχέση τον κυνισμό των περισσότερων κοσμικών ηγετών αλλά δεν ερχόταν από κάποια ριζοσπαστική παράδοση. Παραπέμπει επίσης στην αναζήτηση μιας επιλογής «ασφαλούς»: είναι σχετικά νέος, αφού μόλις συμπλήρωσε τα 70 χρόνια, ο προοδευτισμός του είναι ήπιος, το προφίλ του φαίνεται ικανό να απευθυνθεί σε ένα ευρύτερο ακροατήριο, ενώ γνωρίζει καλά τα ζητήματα του μηχανισμού του Βατικανού. Έχει επίσης ενδιαφέρον πώς θα σταθεί ένας Αμερικανός Πάπας απέναντι στην κυβέρνηση Τραμπ, ένα σκεφτούμε ότι αυτή στιγμή ένα σημαντικό μέρος της Καθολικής Εκκλησίας στις ΗΠΑ αντιδρά έντονα στις αντιμεταναστευτικές πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ, με χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Αρχιεπισκόπου του Σικάγου Μπλεζ Κούπιτς, που θεωρείτο κοντά στον Φραγκίσκο και είναι μέλος του Παπικού Κονκλαβίου.
Όπως και ο Φραγκίσκος, ο Καρδινάλιος Πρέβοστ υιοθέτησε ένα λιτό πρότυπο ζωής, με χαμηλό προφίλ και θέση υπέρ των μεταρρυθμίσεων αλλά με τρόπο μετρημένο: όταν κάποτε ρωτήθηκε για τη χειροτονία των γυναικών απάντησε ότι η ώρα δεν είχε έρθει, αλλά δεν το απέκλεισε για το μέλλον.
Από την άλλη, οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει είναι μεγάλες. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι δεν έχει κλείσει ακόμη το τραύμα από τις αποκαλύψεις για τα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης. Είναι και ο ανταγωνισμός από τις διάφορες παραλλαγές του προτεσταντισμού, όχι μόνο σε παραδοσιακά προπύργια όπως η Λατινική Αμερική αλλά και σε κρίσιμα πεδία ιεραποστολικού έργου όπως η Αφρική και η Νοτιοανατολική Ασία. Είναι και η υποχώρηση της απήχησης στην Ευρώπη. Είναι η δυσκολία να οριοθετηθεί η πολιτική και κοινωνική ταυτότητα του καθολικισμού, ιδίως από τη στιγμή που αυτά που αυξάνουν την απήχηση, όπως είναι η έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη και την ενεργό κοινωνική στράτευση, ολοένα και περισσότερο συγκρούονται με τον μετασχηματισμό των χριστιανοδημοκρατικών πολιτικών παραδόσεων σε ανοιχτά νεοφιλελεύθερες, την ώρα που οι εκκλήσεις για ειρήνη, συγκρούονται με έναν κόσμο όλο και πιο διαιρεμένο. Και βέβαια είναι η δυσκολία να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο που αλλάζει ως προς τα ζητήματα που αφορούν τη σεξουαλικότητα, το φύλο, την οικογένεια, χωρίς να χάσει το συνεκτικό (και αναγκαστικά «συντηρητικό») χαρακτήρα που ιστορικά όρισε τη διαδρομή μιας θρησκευτικής κοινότητας 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Και βέβαια θα έχει πάντα να αντιμετωπίσει και το βάρος της σύγκρισης με τον Φραγκίσκο και τον τρόπο που κατάφερε και να κάνει πιο προσιτή την εικόνα της Εκκλησίας και να προσδώσει ξανά μέρος του χαμένου της ηθικού κύρους.
