ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ
Mε μακρά λίστα αιτημάτων προσήλθε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, επαναλαμβάνοντας στον Μάρκο Ρούμπιο την επιθυμία της Αγκυρας να αρθούν οι κυρώσεις CAATSA για να καταστεί εφικτή η επιστροφή στο πρόγραμμα των F-35 αλλά και η συνολικότερη ενίσχυση της αμυντικής σχέσης των δύο χωρών. Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, ο οποίος είναι άριστος γνώστης του συγκεκριμένου ζητήματος, αφού τον άκουσε προσεκτικά, επανέλαβε τα προαπαιτούμενα και τις σαφείς υποχρεώσεις που απορρέουν από τον συμμαχικό ρόλο της Αγκυρας και πρότεινε τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων επί του αιτήματος, σε τεχνικό επίπεδο.
Ο κ. Φιντάν –προς απογοήτευση της τουρκικής αντιπροσωπείας– δεν εξασφάλισε καμία απολύτως δέσμευση, ούτε διαβεβαίωση από τον κ. Ρούμπιο. Ομως «αυτό δεν προδικάζει την τελική έκβαση», όπως έλεγαν πηγές στην Ουάσιγκτον, καθώς το θέμα βρίσκεται στο τραπέζι, όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά και η τελική απόφαση εναπόκειται στον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Οι διατυπώσεις
Το γεγονός ότι η κατάσταση είναι τελείως ρευστή αντανακλάται και στην απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να διαφοροποιήσει την επίσημη θέση του για τις κυρώσεις, για πρώτη φορά από την επιβολή τους. Το σκεπτικό που διαμορφώθηκε τα τελευταία 24ωρα στους κόλπους της αμερικανικής διπλωματίας είναι ότι όσο βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες ενδεχόμενης ανατροπής των υφιστάμενων δεδομένων, μια διαφορετικού τύπου διατύπωση θα ήταν διπλωματικά ορθότερη. Πληροφορίες στην Ουάσιγκτον ανέφεραν ότι το αμερικανικό ΥΠΕΞ δεν άλλαξε τη θέση του ή την πολιτική του, αλλά αυτό μπορεί ανά πάσα στιγμή να συμβεί κατόπιν αποφάσεων του Λευκού Οίκου.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Αγκυρα στο πλαίσιο των συζητήσεών της με την Ουάσιγκτον ζητάει σε πρώτο στάδιο τα έξι αεροσκάφη F-35, τα οποία έχει ήδη πληρώσει και θα τα παραλάμβανε το 2020 αν δεν είχαν επιβληθεί οι κυρώσεις και δεν είχε αποπεμφθεί από το πρόγραμμα των μαχητικών. Δεν περιορίζεται όμως σε αυτά. Θεωρεί ότι με τα έξι αεροσκάφη πρέπει να ανοίξει η σχετική διαδικασία και σταδιακά να επιτευχθεί συμφωνία αγοράς μεγαλύτερου αριθμού αεροσκαφών και πλήρους επιστροφής στο πρόγραμμα.
Μολονότι η επίσκεψη Ερντογάν στην Ουάσιγκτον είχε σχεδόν «κλειδώσει», τώρα εκφράζονται δεύτερες σκέψεις λόγω των διαστάσεων που λαμβάνει το ζήτημα Ιμάμογλου.
Το αίτημα της επίσκεψης του προέδρου Ερντογάν στον Λευκό Οίκο επίσης διατυπώθηκε και βρίσκεται υπό σοβαρή εξέταση, όμως πληροφορίες αναφέρουν ότι ενώ είχε σχεδόν «κλειδώσει» για το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου, τώρα εκφράζονται κάποιες δεύτερες σκέψεις λόγω των διαστάσεων που λαμβάνει το θέμα της σύλληψης του Εκρέμ Ιμάμογλου. Οι εκτιμήσεις πάντως είναι ότι σύντομα ο κ. Ερντογάν θα περάσει το κατώφλι της προεδρικής κατοικίας στην οδό Πενσιλβάνια.
Εν τω μεταξύ, η συζήτηση που έχει ανοίξει στην Ουάσιγκτον για τα F-35 έχει ανεβάσει τα επίπεδα του συναγερμού στο Ισραήλ, το οποίο όπως μας έλεγαν πηγές στην αμερικανική πρωτεύουσα «αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά τις νέες εξελίξεις», μεταφέρει την κατηγορηματική αντίθεσή του στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και προτίθεται να διατηρήσει την πίεση όσο αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Σε αυτό το πλαίσιο τα μηνύματα που φθάνουν στην Αθήνα από το Ισραήλ είναι αρκετά καθησυχαστικά, καθώς φέρεται να υπάρχει η διαβεβαίωση πως σε αυτή την αποφασιστική επιχείρηση αποτροπής ανεπιθύμητων εξελίξεων το μέτωπο που έχει συγκροτηθεί θα παραμείνει αρραγές. Και στο Κογκρέσο ήδη παρατηρείται κινητικότητα από κέντρα που δεν βλέπουν καθόλου θετικά την –για τον έναν ή τον άλλον λόγο– αναβάθμιση της Τουρκίας, ενώ για το θέμα έχουν ενημερωθεί και οι Ελληνοαμερικανοί νομοθέτες, οι οποίοι δηλώνουν ετοιμότητα ανάληψης σχετικών πρωτοβουλιών.
Για τη Μαύρη Θάλασσα
Ο κ. Φιντάν στο πλαίσιο της συζήτησης με τον κ. Ρούμπιο πρότεινε επίσης την ανάληψη εκ μέρους της Τουρκίας ρόλου εγγυητή διασφάλισης της εκεχειρίας στη Μαύρη Θάλασσα, τονίζοντας ότι «η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που όχι μόνο επιθυμεί, αλλά και μπορεί να φέρει εις πέρας ένα τέτοιο δύσκολο έργο», μια πρόταση που αντιμετωπίστηκε με θετικό τρόπο από τις ΗΠΑ. Αντιθέτως, το αίτημα του κ. Φιντάν για πλήρη άρση των κυρώσεων στη Συρία δεν έτυχε της ίδιας υποδοχής, καθότι στην Ουάσιγκτον εξακολουθούν να μην εμπιστεύονται τον μεταβατικό ηγέτη Αλ Σάρα και προτιμούν να προχωρούν με μικρότερα και επιφυλακτικότερα βήματα.
