Η αρχή έγινε με την Εσθονία με το Βορειοατλαντική Συμμαχία, να απογειώνει ιταλικά F-35 για αναχαίτιση τριών ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών MIG-31 που εισήλθαν στον εναέριο χώρο της χωρίς άδεια και παρέμειναν σε αυτόν για 12 ολόκληρα λεπτά. Μάλιστα τα ρωσικά μαχητικά έκαναν κύκλους πριν αναχαιτιστούν, γεγονός που δείχνει ότι δεν επρόκειτο για λάθος, αλλά εσκεμμένη κίνηση από τη Μόσχα.
Υπό το φως της εξέλιξης αυτής το Ταλίν ζητά διαβουλεύσεις βάσει του Άρθρου 4 του ΝΑΤΟ, όπως ανακοίνωσε o πρωθυπουργός Κρίστεν Μίχαλ. Το άρθρο αναφέρει ότι τα μέρη θα διαβουλεύονται μεταξύ τους όταν «η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια» οποιουδήποτε μέρους διατρέχει κίνδυνο.
Υπενθυμίζεται ότι η διαβούλευση με βάση το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ ενεργοποιήθηκε ήδη από την Πολωνία την περασμένη εβδομάδα μετά την εισβολή της Ρωσίας στον εναέριο χώρο της.
Αυτό δεν ήταν το μοναδικό περιστατικό που έλαβε χώρα την Παρασκευή καθώς η Πολωνία ανέφερε ότι ρωσικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν χαμηλή διέλευση πάνω από την πλατφόρμα Petrobaltic στη Βαλτική Θάλασσα, παραβιάζοντας τη ζώνη ασφαλείας.
Οι φόβοι για τη Φινλανδία
Καμπανάκι για τα επόμενα σχέδια της Μόσχας κρούσει το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου (ISW) σε ανάλυσή του. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ρώσοι αξιωματούχοι φαίνεται να διεξάγουν μια συντονισμένη από το Κρεμλίνο εκστρατεία για να απειλήσουν τη Φινλανδία, σύμμαχο του ΝΑΤΟ, με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν πριν από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.
Η αξιολόγηση ανταποκρίνεται στις ευρύτερες δυτικές ανησυχίες ότι η Ρωσία έχει φιλοδοξίες πέρα από την Ουκρανία και θα μπορούσε μια μέρα να προσπαθήσει να κατασχέσει εδάφη από έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ εάν αξιολογήσει ότι η συμμαχία δεν είναι πρόθυμη ή ικανή να τηρήσει την υποχρέωσή της για συλλογική άμυνα βάσει του Άρθρου 5.
Η Ρωσία αρνείται ότι έχει τέτοιες εδαφικές φιλοδοξίες στην πρώην σοβιετική σφαίρα ή ότι επιδιώκει σύγκρουση με το ΝΑΤΟ. Το Κρεμλίνο, ωστόσο, δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ βρίσκεται «σε πόλεμο» με τη Ρωσία λόγω της μεγάλης βοήθειάς του προς την Ουκρανία, η οποία εξακολουθεί να αποκρούει μια ρωσική εισβολή.
Ανησυχούν οι χώρες της Βαλτικής
Οι ενέργειες της Μόσχας προκαλούν έντονη ανησυχία στις χώρες της Βαλτικής. Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Κεστούτις Μπούντρις, δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να μετατρέψει την αεροπορική αστυνόμευση της Βαλτικής σε αεροπορική άμυνα της Βαλτικής.
Η αποστολή αεροπορικής αστυνόμευσης της Βαλτικής του ΝΑΤΟ στοχεύει στην προστασία του εναέριου χώρου πάνω από την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία.
«Δεν πρόκειται για ατυχήματα. Η Συμμαχία δοκιμάζεται στρατιωτικά. Πρέπει να εντείνουμε τη στάση του ΝΑΤΟ σε σημείο που κανείς να μην τολμά να δοκιμάσει την αποτρεπτική μας ικανότητα», δήλωσε ο κ. Μπούντρις.
«Αυτές οι προκλήσεις θα κλιμακωθούν μόνο μέχρι η Συμμαχία να μετατρέψει πλήρως την αεροπορική αστυνόμευση της Βαλτικής σε αεροπορική άμυνα της Βαλτικής, τα μοντέλα εκ περιτροπής αεροπορικής άμυνας να γίνουν πραγματικότητα και η Ανατολική Φρουρά να λειτουργήσει 24/7».
Μάλιστα ο Λιθουανός υπουργός αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Τουρκίας. «Η Τουρκία έδωσε το παράδειγμα πριν από 10 χρόνια. Κάποια τροφή για σκέψη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το 2015, ένα ρωσικό αεροσκάφος καταρρίφθηκε από την τουρκική πολεμική αεροπορία, αφού ισχυρίστηκε ότι παραβίασε τον εναέριο χώρο της.
Η απογοήτευση Τραμπ
Μία άλλη πτυχή που δεν θα πρέπει να αγνοηθεί είναι ότι τα περιστατικά αυτά έλαβαν χώρα στον απόηχο της δήλωσης Τραμπ ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν «τον απογοήτευσε πραγματικά».
«Αυτό που νόμιζα ότι θα ήταν πιο εύκολο θα ήταν λόγω της σχέσης μου με τον πρόεδρο Πούτιν. Αλλά με απογοήτευσε. Με απογοήτευσε πραγματικά», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, προσθέτοντας ότι «στείλαμε πολλά όπλα στο ΝΑΤΟ».
«Το ΝΑΤΟ πληρώνει πλήρως για αυτά τα όπλα, αλλά εμείς τα στέλνουμε», σημείωσε ακόμη στις δηλώσεις που έκανε κατά την πρόσφατη επίσημη επίσκεψη του στη Βρετανία.
Aμερικανός αξιωματούχος που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία τους ανέφερε ότι «είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς αυτό δεν ήταν σκόπιμο».
Ο αξιωματούχος σημείωσε ακόμη ότι ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς μια κατάσταση όπου τόσα πολλά ρωσικά αεροσκάφη δεν γνώριζαν ότι βρίσκονταν στον εσθονικό εναέριο χώρο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα
Ωστόσο η επίσημη αντίδραση της Ουάσιγκτον στην εισβολή μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Πολωνία την περασμένη εβδομάδα ήταν μάλλον χλιαρή ενώ δεν συμμετείχε άμεσα στην απόκρουση.
Κλήθηκε για εξηγήσεις ο Ρώσος επιτετραμένος
To Υπουργείο Εξωτερικών της Εσθονίας κάλεσε ήδη τον επιτετραμμένο της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Εσθονία για να υποβάλει διαμαρτυρία και να επιδώσει διπλωματική διακοίνωση σχετικά με την παραβίαση του εναέριου χώρου.
«Η Ρωσία έχει ήδη παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Εσθονίας τέσσερις φορές φέτος, κάτι που είναι απαράδεκτο από μόνο του. Αλλά η σημερινή εισβολή, στην οποία συμμετείχαν τρία μαχητικά αεροσκάφη που εισήλθαν στον εναέριο χώρο μας, είναι άνευ προηγουμένου βάναυση», δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Μάργκους Τσάκνα.
«Οι αυξανόμενες προσπάθειες της Ρωσίας να δοκιμάσει τα σύνορα και η αυξανόμενη επιθετικότητά της πρέπει να αντιμετωπιστούν με ταχεία εντατικοποίηση της πολιτικής και οικονομικής πίεσης», πρόσθεσε ο Τσάκνα.
Ένθερμος υποστηρικτής του Κιέβου, το Ταλίν ανέφερε τον Μάιο ότι η Μόσχα έστειλε για μικρό χρονικό διάστημα ένα μαχητικό αεροσκάφος στον εναέριο χώρο χώρας μέλους του ΝΑΤΟ πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα, κατά τη διάρκεια μιας προσπάθειας να σταματήσει ένα πετρελαιοφόρο που είχε προορισμό τη Ρωσία, το οποίο πιστεύεται ότι ανήκε στο «σκιώδη στόλο» που αψηφά τις δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Επικίνδυνη πρόκληση λέει η Κάλας
«Εξαιρετικά επικίνδυνη πρόκληση», χαρακτήρισε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας την παραβίαση του εναέριου χώρου της Εσθονίας, μέλους του ΝΑΤΟ, από τρία ρωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη.
«Η παραβίαση του εναέριου χώρου της Εσθονίας από ρωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη αποτελεί μια εξαιρετικά επικίνδυνη πρόκληση.
Νωρίτερα η επικεφαλής της Ε..Ε, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατηγόρησε τη Ρωσία ότι επιδεικνύει «περιφρόνηση για τη διπλωματία και το διεθνές δίκαιο», παρουσιάζοντας την 19η δέσμη προτεινόμενων κυρώσεων της ΕΕ κατά της χώρας.
Πώς έγινε η παραβίαση του εσθονικού εναέριου χώρου
Σύμφωνα με το Politico, τα ρωσικά μαχητικά έκαναν κύκλους, προτού το ΝΑΤΟ απογειώσει ιταλικά F-35 για να τα απωθήσει.
Το ΝΑΤΟ αντέδρασε αμέσως και αναχαίτισε ρωσικά αεροσκάφη που παραβίασαν τον εσθονικό εναέριο χώρο, δήλωσε εκπρόσωπος της Συμμαχίας σε ανακοίνωσή που αναρτήθηκε στο X.
«Αυτό είναι ένα ακόμη παράδειγμα απερίσκεπτης ρωσικής συμπεριφοράς και της ικανότητας του ΝΑΤΟ να αντιδρά», πρόσθεσε.
Το Ταλίν κατήγγειλε πως τρία ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη MIG-31 παραβίασαν σήμερα τον εναέριο χώρο της Εσθονίας. Η εσθονική κυβέρνηση τόνισε ότι τα τρία μαχητικά αεροσκάφη MiG-31 εισήλθαν στον εσθονικό εναέριο χώρο χωρίς άδεια και παρέμειναν εκεί για συνολικά 12 λεπτά.
Ο Εσθονός υπουργός Άμυνας έκανε λόγο για ένα «άνευ προηγουμένου στυγνό» περιστατικό.
Τα αεροσκάφη δεν είχαν σχέδια πτήσης και οι αναμεταδότες τους ήταν απενεργοποιημένοι. Κατά τη στιγμή της παραβίασης, δεν είχαν επίσης αμφίδρομη ραδιοεπικοινωνία με τον εσθονικό έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας.
Τα περιστατικά αυτά έλαβαν χώρα μετά την είσοδο περισσότερων από 20 ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον πολωνικό εναέριο χώρο τη νύχτα της 9ης προς 10η Σεπτεμβρίου, ωθώντας τα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ να καταρρίψουν ορισμένα από αυτά και δυτικούς αξιωματούχους να δηλώσουν ότι η Ρωσία δοκίμαζε την ετοιμότητα και την αποφασιστικότητα της συμμαχίας.
Η παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας ήταν η πιο σοβαρή διασυνοριακή εισβολή σε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την ολοκληρωτική εισβολή της στην Ουκρανία το 2022, αν και άλλες χώρες της συμμαχίας έχουν αναφέρει παρόμοια περιστατικά.
