Ενδεικτικό του πόσο κρίσιμη θεωρεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την κατά τα λοιπά θεωρούμενη ευρέως ως συμβολική (εκτός συνταρακτικού απροόπτου βέβαια) σημερινή ψηφοφορία επί της πρότασης μομφής που κατατέθηκε σε βάρος της με στήριξη κυρίως ακροδεξιών ευρωβουλευτών, ήταν το σπάνιο θέαμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο στις αρχές της εβδομάδας.
Τόσο σπάνιο, όσο και η πρόταση μομφής.
Στη σχετική συζήτηση στην αίθουσα της ολομέλειας, η -βαλλόμενη για έλλειψη διαφάνειας και πολιτικής σαφήνειας- πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε στο πλευρό της και τους 26 Επιτρόπους.
Ήταν ένα μήνυμα και ταυτόχρονα μια υπενθύμιση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά και προς όλη την Ευρώπη.
Αφενός ότι το Κολλέγιο των Επιτρόπων στηρίζει σύσσωμο την κεντροδεξιά Γερμανίδα πρόεδρό του.
Αφετέρου ότι το διακύβευμα είναι υψηλό.
Σε περίπτωση υπερψήφισης της πρότασης μομφής, μαζί με την φον ντερ Λάιεν θα έπρεπε να παραιτηθεί σύσσωμη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βυθίζοντας σε θεσμική κρίση την ΕΕ, σε μια γεωπολιτικά -και όχι μόνο- κρίσιμη συγκυρία.
Υπάρχει ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι νέες προκλήσεις για την αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη, οι εν εξελίξει εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, οι σχέσεις με την Κίνα, οι αναπτυξιακές προοπτικές μιας Ευρώπης υπό στρατιωτικοποίηση, σε έναν κόσμο ασταθή.
Για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το γεγονός ότι ο πήχης στην ψήφο δυσπιστίας είναι υψηλός -απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων σε σύνολο 720 εδρών- αποτελεί δικλείδα ασφαλείας.
Όλες οι φιλοευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες ξεκαθάρισαν ότι δεν θα στηρίξουν την πρόταση μομφής μέρους της διχασμένης στο θέμα Ακροδεξιάς.
Αποτελεί παράλληλα ωστόσο και εν δυνάμει παγίδα, δεδομένου ότι στις τάξεις των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), των φιλελεύθερων Renew και των Πρασίνων υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια από τις ευκαιριακές συμμαχίες της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) -στο οποίο ανήκει- με την Ακροδεξιά.
Κι αυτή η δυσαρέσκεια αναμενόταν να μετρηθεί στη σημερινή ψηφοφορία στις αποχές…
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες (REUTERS/Yves Herman/File Photo)
Σε τεντωμένο σχοινί
Ως εκ τούτου, ο σημερινός πήχης για την φον ντερ Λάιεν είναι επί της ουσίας οι 370 ψήφοι που η ίδια έλαβε κατά την περσινή έγκριση της δεύτερης θητείας της στην «κεφαλή» της Κομισιόν.
Σχεδόν οριακή, κατέστη δυνατή χάρη στην άτυπο συνασπισμό του ΕΛΚ με τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) και τους φιλελεύθερους Renew, που αποδυναμώθηκαν στις τελευταίες ευρωεκλογές.
Όπως και οι Πράσινοι, ωστόσο, ασκούν πλέον σκληρή κριτική στην πρόεδρο της Κομισιόν για ευκαιριακές συμπράξεις με την Ακροδεξιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε θέματα μεταναστευτικής και κλιματικής πολιτικής.
Υπενθυμίζουν στην ίδια στο ΕΛΚ ότι οι ψήφοι τους παραμένουν κομβικές στην έγκριση κρίσιμων νόμων και πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων της μεταρρύθμισης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και του νέου επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ, ύψους 1 τρισ. ευρώ.
Και δεν θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες.
Η κεντροαριστερά κατηγορεί το ΕΛΚ ότι βασίζεται ολοένα και περισσότερο σε μεταβαλλόμενες πλειοψηφίες, δοκιμάζοντας τα όρια του συστήματος και του άτυπου συνασπισμού με τις φιλοευρωπαϊκές ευρωομάδες.
«Κυρία φον ντερ Λάιεν, βλέπετε το αδιέξοδο στο οποίο έχετε περιέλθει εσείς και η πολιτική σας οικογένεια, επιτρέποντας στο ΕΛΚ να προωθεί συμμαχίες βολικού συμφέροντος με την Ακροδεξιά», προειδοποίησε χαρακτηριστικά κατά την πρόσφατη συζήτηση η μακρονική επικεφαλής των Renew, Βαλερί Αγιέρ.
Θεωρείται δε από πολλούς ειρωνεία της τύχης το γεγονός ότι η πρόταση μομφής κατά της προέδρου της Κομισιόν κατατέθηκε από τον Ρουμάνο ευρωβουλευτή Γκεόργκε Πιπερέα, εκ των αντιπροέδρων των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), στο οποίο συμπροεδρεύει το κόμμα της μεταφασίστριας πρωθυπουργού της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι και αποτελεί τον έτερο πόλο συνεργασίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το ΕΛΚ.
Είναι η πρώτη φορά από το 2014 που πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αμφισβητείται με πρόταση μομφής.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά τις ευρωεκλογές του 2024 (EPA/RONALD WITTEK)
Λεπτές ισορροπίες
Αν και η πρόταση μομφής υποστηρίζεται από τις ακροδεξιές ευρωομάδες «Πατριώτες για την Ευρώπη» (PfE, στο οποίο ανήκουν τα κόμματα της Γαλλίδας Μαρίν Λεπέν και του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίντορ Όρμπαν) και «Ευρώπη των Κυρίαρχων Εθνών» (ESN, στο οποίο ανήκει η Εναλλακτική για τη Γερμανία-AfD), έχει διχάσει το ίδιο το ECR.
Ο Ιταλός συμπρόεδρός του Νικόλα Προκατσίνι έσπευσε μάλιστα να τονίσει ότι κατά της πρότασης μορφής είναι τα δύο τρίτα των μελών της ευρωομάδας ECR -η οποία μάλιστα έχει θέση αντιπροέδρου μέσω του Ιταλού Επιτρόπου Ραφαέλε Φίτο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Χαρακτήρισε την κίνηση κατά της φον ντερ Λάιεν άκαιρη, την ώρα που το ECR έχει καταφέρει να συνδιαμορφώνει επιλεκτικές κεντροδεξιές πλειοψηφίες μαζί με ΕΛΚ.
Ως εκ τούτου, ανέφερε, η πρόταση μομφής υπονομεύει αυτή τη στρατηγική.
Δεν διαφώνησε ωστόσο ρητά με τις αιτιάσεις της πρότασης για έλλειψη διαφάνειας από την φον ντερ Λάιεν στο σκάνδαλο Pfizergate, για αγνόηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε σχέση με το ταμείο ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον αμυντικό επανεξοπλισμό της ΕΕ, για παρεμβάσεις της Επιτροπής στις πρόσφατες εκλογές στη Ρουμανία και στη Γερμανία.
Τούτων λεχθέντων, η πρόταση μορφής που κατέθεσε ο Ρουμάνος ευρωβουλευτής Πιπερέα έγινε με τη στήριξη 76 ομοϊδεατών συναδέλφων του -οριακά πάνω από τον απαραίτητο αριθμό για να τεθεί σε ψηφοφορία.
Πάνω-κάτω, αντιστοιχούν μόλις στο 10% των εδρών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατήγγειλε ότι η πρόταση για ψήφο δυσπιστίας προέρχεται από το «παλαιότερο εγχειρίδιο των εξτρεμιστών».
Όπως ωστόσο ανέφερε το Politico, «ορισμένα μέλη του ΕΛΚ και του ECR απέσυραν την [αρχική] υποστήριξή τους στην πρόταση, μετά από πιέσεις».
Ο δε 55χρονος Γκεόργκε Πιπερέα -ένας νεοφερμένος στην πολιτική σκηνή από την ρουμανική ακροδεξιά- θριαμβολογεί για την δημοσιότητα που έλαβε με μια πρωτοβουλία, που χαρακτηρίζεται «πυροτέχνημα», αλλά κατά τον ίδιο δημιουργεί ένα σημαντικό προηγούμενο.
«Άνοιξα», λέει, «το κουτί της Πανδώρας».
