Την Τρίτη ο Αλέξης Τσίπρας στη διάσκεψη του Ινστιτούτου του, μιλώντας για την ανάγκη δημιουργίας μιας νέας πολιτικής πρωτοβουλίας και ασκώντας κριτική στη σημερινή αντιπολίτευση, ουσιαστικά κατά πολλούς περιέγραφε το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ, παρουσία του Σωκράτη Φάμελλου. Δυο μέρες μετά ο Σωκράτης Φάμελλος από το βήμα του συνεδρίου του κόμματος μίλησε για το μέλλον και τη σημασία της ενίσχυσης του ΣΥΡΙΖΑ, παρουσία του Αλέξη Τσίπρα. Δεν έχουν μπερδευτεί οι γραμμές στον άξονα Κουμουνδούρου – Αμαλίας. Πρόκειται για μια πολύπλοκη πολιτικά κατάσταση σε συνθήκες προσαρμογής και μετάβασης στην Αριστερά. Οι σχέσεις του πρώην πρωθυπουργού με τον νυν πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζονται από μια «ευγενική ένταση», ισορροπώντας «βελούδινα» πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί, που κάποια στιγμή, όμως, μπορεί να σπάσει.
Η «Διεθνής»
Κανείς δεν πιστεύει πως ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε στο Μέγαρο Μουσικής μια προοδευτική πλατφόρμα και ένα νέο πλαίσιο προσέγγισης της πολιτικής, που περιλαμβάνει το ευρωπαϊκό κέντρο του Ενρίκο Λέτα, τη σοσιαλδημοκρατική ματιά της Ελι Σλάιν και τον αριστερό αμερικανικό ριζοσπαστισμό του Μπέρνι Σάντερς, μόνο και μόνο για να μείνει στα χαρτιά. Είναι κάτι που θέλει και ο ίδιος να το δει να γίνεται πράξη. Μετά και την τελευταία του παρέμβαση αρκετοί έσπευσαν για άλλη μια φορά να προβλέψουν πως από τον Σεπτέμβριο θα γεννηθεί το νέο κόμμα του πρώην πρωθυπουργού.
Η «Κ» από την 1η Ιουνίου είχε γράψει πως για να προχωρήσει ένα τέτοιο εγχείρημα πρέπει να υπάρχει ο κατάλληλος πολιτικός διάδρομος. Ούτε την Τρίτη που πέρασε δόθηκαν απαντήσεις ή κάποιο σήμα για το «πότε» θα συγκροτηθεί ο νέος φορέας, «πώς» θα πάρει σάρκα και οστά, αλλά κυρίως «ποιοι» θα είναι οι πρωταγωνιστές που θα φτιάξουν τη νέα δομή. Υπάρχει επίσης το ερώτημα αν τα δυο χρόνια αποχής από το πολιτικό προσκήνιο είναι επαρκής χρόνος ωρίμανσης για περισυλλογή και αυτοκριτική. Για την κατάσταση που έχει βρεθεί άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φταίει μόνο ο Στέφανος Κασσελάκης. Απαντήσεις σίγουρα θα δοθούν και στο βιβλίο του, το οποίο συνεχώς φημολογείται πως κάποια στιγμή θα κυκλοφορήσει.
«Ευγενική ένταση» – Οι σχέσεις του πρώην πρωθυπουργού με τον νυν πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζονται από μια «ευγενική ένταση», ισορροπώντας «βελούδινα» πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί, που κάποια στιγμή, όμως, μπορεί να σπάσει.
«Σάλπισε» ο Αλέξης Τσίπρας την έναρξη των διαδικασιών για τη συγκρότηση ενός νέου κόμματος; Η απάντηση δεν μπορεί να είναι αρνητική. Σε κάθε παρέμβαση ανανεώνει το ραντεβού του για την επόμενη φορά. Και η τελευταία εκδήλωση είχε περισσότερο ενθουσιασμό από τους παρευρισκομένους, αλλά και μεγαλύτερη αίγλη όσον αφορά τους προσκεκλημένους. Υπάρχει πλέον ένας προγραμματικός «κορμός» που περιγράφει ένα νέο κίνημα για την κοινωνική Δικαιοσύνη και τη Δημοκρατία. Η διεύρυνση του κοινού είναι το μεγάλο στοίχημα και είναι κάτι που απαιτεί χρόνο, προφανώς και πέραν του προσεχούς φθινοπώρου.
Με απλά λόγια, το ζητούμενο είναι να σταματήσει να μιλάει ο Αλέξης Τσίπρας συνεχώς στο ίδιο γνωστό Συριζαϊκό κοινό. Παράλληλα, όλη αυτή η ρητορική θα πρέπει να αρχίσει να αποτυπώνεται πιο δυναμικά στις δημοσκοπήσεις, με πλειοψηφική προοπτική. Δεν πέρασε απαρατήρητο το γεγονός πως ο Αλέξης Χαρίτσης και η Εφη Αχτσιόγλου αυτή τη φορά έμειναν και στην ομιλία του πρώην πρωθυπουργού. Είναι οι δύο κορυφαίοι από τους οκτώ βουλευτές της Νέας Αριστεράς που είχαν υποστηρίξει την (επανα)συμπόρευση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η νέα γραμμή
Στη σημερινή πολιτική ασυμμετρία με το έλλειμμα της αντιπολίτευσης, το στοίχημα για τον Αλέξη Τσίπρα είναι να δείξει πως ο λόγος του σε σχέση με το 2023 έχει αλλάξει. Δεν είναι κάτι εύκολο, καθώς είναι ένας συστημικός ηγέτης που έχει κυβερνήσει και θα πρέπει να ξανακάνει μια νέα πορεία προς τον λαό. Εχοντας στόχο να απευθυνθεί σε ένα ευρύτερο ακροατήριο, ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας να σκιαγραφήσει τη νέα διαχωριστική γραμμή των προοδευτικών δυνάμεων απέναντι στην Ακροδεξιά και στους δεξιούς ή κεντροδεξιούς συμμάχους της.
Αλλαγή «λογισμικού» – Το στοίχημα για τον Αλέξη Τσίπρα είναι να δείξει πως ο λόγος του σε σχέση με το 2023 έχει αλλάξει. Δεν είναι κάτι εύκολο, καθώς είναι ένας συστημικός ηγέτης και θα πρέπει να ξανακάνει μια νέα πορεία προς τον λαό.
Αντίπαλος όσων στηρίζουν την «ολιγαρχία» και την «κλεπτοκρατία» είναι ο «νέος πατριωτισμός». Και αν οι δυο πρώτες λέξεις απευθύνονται περισσότερο στο αριστερό ακροατήριο, ο «πατριωτισμός» και η «ανθρώπινη ασφάλεια» στις οποίες αναφέρθηκε εκτιμάται ότι μπορούν να μιλήσουν και στον κόσμο του Κέντρου. Δεν τις συνδέει με τα εθνικά ζητήματα. Για παράδειγμα, οι επιχειρηματίες που δεν πληρώνουν τους φόρους τους στο κράτος δεν διακατέχονται από την ευθύνη του «πατριωτισμού». Μίλησε για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο εργαζομένων, δημόσιας διοίκησης και οικονομικών φορέων που θα βασίζεται στην προοδευτική και δίκαιη φορολόγηση.
Ο Βαγγέλης Καλπαδάκης ανακοίνωσε στην εισαγωγική του ομιλία στη διάσκεψη πως «από το φθινόπωρο, με μια νέα επιστημονική δομή θα ενταθούν οι περιφερειακές εκδηλώσεις στην Ελλάδα για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα». Από τη στιγμή που η περαιτέρω ενεργοποίηση του ινστιτούτου συνδυαστεί και με κάποιες πρώτες παρεμβάσεις του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή, τότε πιο εύκολα θα μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα πως ο πρώην πρωθυπουργός επιχειρεί να κάνει αυτό στο οποίο αναφέρθηκε στην εκδήλωση της Τρίτης: «να σηκώσει τους προοδευτικούς πολίτες από τον καναπέ». Θεωρίες «συνωμοσίας» περί παραίτησής του από τη βουλευτική έδρα δεν βασίζονται στη λογική, αφού εφόσον συγκροτηθεί ένας νέος φορέας δεν θα είναι μια κίνηση αντιπαραθετική προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ποια βάση θα απομείνει
Το κόμμα του Σωκράτη Φάμελλου πέρασε ένα δύσκολο συνεδριακό τετραήμερο το οποίο δεν άφησε πολλές ελπίδες για ουσιαστική ανάκαμψη. Η Κουμουνδούρου παραμένει «λαβωμένη» και είναι εμφανές από όσα ειπώθηκαν στο συνέδριο ότι ψάχνει να βρει τρόπο να ξεπεράσει τις «ρωγμές» της περιόδου Κασσελάκη. Ολες οι πτέρυγες αναγνωρίζουν ότι ο Φάμελλος κάνει ό,τι μπορεί, χωρίς να ευθύνεται για τα βάρη που παρέλαβε. Βαρόμετρο θα αποτελέσουν οι συμμετοχές για τη νέα Κεντρική Επιτροπή και κατά πόσο θα επιλέξουν κορυφαία στελέχη –με αναφορά ή μη στον Αλέξη Τσίπρα– να μείνουν εκτός.
Ο πρώην πρωθυπουργός επιθυμεί έναν ΣΥΡΙΖΑ που θα αφήσει πίσω του την περίοδο της θλίψης. Οτιδήποτε άλλο θα αποτελούσε εμπόδιο σε πιθανά σχέδια επανάκαμψης. Το rebranding μπορεί να περιλαμβάνει αλλαγή συμβόλων τη στιγμή της ολικής επαναφοράς, όμως χρειάζεται μια στέρεη βάση για να πατήσει και όχι συντρίμμια. Oσο ο ΣΥΡΙΖΑ, στην πιο δύσκολη φάση της πορείας του, έχει ανάγκη τον Αλέξη Τσίπρα άλλο τόσο και ο ίδιος στηρίζεται στο κόμμα του, όποιες κι αν είναι οι αποφάσεις που θα λάβει στο μέλλον.
