Φόρτωση Text-to-Speech…
Του ανταποκριτή μας στην Κωνσταντινούπολη Μανώλη Κωστίδη. Η συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο στις 25 Σεπτεμβρίου, την οποία ανακοίνωσε ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για τον Τούρκο πρόεδρο, καθώς με τον Τζο Μπάιντεν δεν είχε καταφέρει να λάβει πρόσκληση για την Ουάσιγκτον. Αυτή τη φορά το προσκλητήριο ήρθε και με δημοσιοποίηση της ατζέντας από τον οικοδεσπότη: Ο πρόεδρος Τραμπ, σε ανάρτησή του στο Χ, προανήγγειλε πως θα ανακοινωθούν σημαντικές συμφωνίες για την προμήθεια των F-16 και την πώληση αεροσκαφών Boeing στην Τουρκία – επιβεβαιώνοντας ότι έχει προηγηθεί η προετοιμασία ενός παζαριού.
Αυτόν τον σκοπό, της σύναψης «προσυμφώνου» για το ντιλ, φαίνεται ότι είχε η μυστική συνάντηση του κ. Ερντογάν με τον γιο του κ. Τραμπ, Ντόναλντ τζούνιορ, στην Κωνσταντινούπολη, στο παλάτι του Ντολμάμπαχτσε, έξι ημέρες πριν από την ανακοίνωση της πρόσκλησης. Το βράδυ της Παρασκευής, Ερντογάν και Τραμπ συνομίλησαν τηλεφωνικά και οριστικοποίησαν την ατζέντα και την ημερομηνία της συνάντησής τους.
Ο κ. Ερντογάν, τη νύχτα της Δευτέρας, θα ταξιδέψει στις ΗΠΑ για να συμμετάσχει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και αμέσως μετά θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον. Η τελευταία φορά που συναντήθηκε ο κ. Ερντογάν με τον Αμερικανό ομόλογό του ήταν τον περασμένο Ιούνιο, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, στη Χάγη.
Στις συνομιλίες, ο πρόεδρος της Τουρκίας αναμένεται να θέσει το ζήτημα της προμήθειας των F-35, αλλά και τις λεπτομέρειες του προγράμματος προμήθειας και εκσυγχρονισμού των F-16. Για τα F-35, ωστόσο, η αμερικανική πλευρά υπόσχεται μόνο τη συνέχιση των συνομιλιών, χωρίς να προβλέπεται κάποια συμφωνία.
Η τουρκική αεροπορία είχε ως αρχικό στόχο τον εκσυγχρονισμό 80 F-16 και την αγορά 40 F-16 Viper μαζί με τα οπλικά τους συστήματα, ένα πακέτο συνολικού ύψους 23 δισ. δολαρίων. Αργότερα, η τουρκική πλευρά διέρρευσε πληροφορίες για μείωση του προγράμματος στα περίπου 8-10 δισ. δολάρια, δίχως περισσότερες λεπτομέρειες.
Στην τουρκική πλευρά αναγνωρίζουν πως αντικείμενο των συζητήσεων θα αποτελέσει και η ένταση που επικρατεί μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ φέρεται να μην είναι ικανοποιημένη με τη στάση που τηρεί η Αγκυρα. Η υποστήριξη στη Χαμάς, την οποία ο κ. Ερντογάν χαρακτηρίζει «εμπροσθοφυλακή της Τουρκίας», ενοχλεί ιδιαίτερα πολλούς Αμερικανούς αξιωματούχους, αλλά και το ισραηλινό λόμπι στις ΗΠΑ. Η ανακοίνωση του ραντεβού των δύο ηγετών δημιουργεί υποψίες στους πολιτικούς αναλυτές της Τουρκίας ότι έχει επιτευχθεί κάποιας μορφής συμφωνία και σε αυτό το ζήτημα.
Στις συνομιλίες αναμένεται να τεθούν και ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία και οι εξελίξεις στη Συρία. Το υπουργείο Αμυνας της Τουρκίας, μόλις την περασμένη εβδομάδα, ανακοίνωσε πως οι ρωσικοί αντιαεροπορικοί πύραυλοι S-400 παραμένουν στην Τουρκία και διέψευσε πληροφορίες περί απομάκρυνσής τους από τη χώρα.
Η Τουρκία εξακολουθεί να έχει διαφορές με τις ΗΠΑ σχετικά με την υποστήριξη των Κούρδων της βόρειας Συρίας. Οι δύο ηγέτες θα εξετάσουν και το μέλλον της χώρας, με την Αγκυρα να υποστηρίζει ξεκάθαρα την ενότητα της Συρίας και να παρέχει κάθε είδους βοήθεια στο καθεστώς του Αλ Σάρα. Ωστόσο, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ και η προέλαση των δυνάμεών του στη νότια Συρία προκαλούν ανησυχίες.
Η υπόσχεση
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, στη συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στον Λευκό Οίκο, υποσχέθηκε να θέσει το ζήτημα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και άλλα θέματα που αφορούν το Φανάρι, ενώ δήλωσε χαρακτηριστικά: «Εγώ με τον Ερντογάν συνεννοούμαστε, γιατί είναι πολύ έξυπνος και ικανός άνθρωπος». Αναλυτές αναφέρουν πως, αφού θα έχει προηγηθεί η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον κ. Ερντογάν, ενδέχεται να συζητηθούν και οι εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, στο Αιγαίο και το Κυπριακό.
Ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Οζγκιούρ Οζέλ, υποστηρίζει πως το ραντεβού κανονίστηκε κατά τη συνάντηση του κ. Ερντογάν με τον γιο του κ. Τραμπ, όπου ο Τούρκος πρόεδρος φέρεται να υποσχέθηκε ότι θα ανακοινώσει, στον Λευκό Οίκο και μπροστά στις κάμερες, την αγορά 300 αεροσκαφών Boeing για τις ανάγκες της Turkish Airlines.
