Ο πρίγκιπας Ουίλιαμ δηλώνει ότι «η αλλαγή είναι στην ατζέντα» του, σηματοδοτώντας μια μελλοντική βασιλεία με περισσότερη «ευελιξία». Την ίδια ώρα, βλέπουμε ήδη από πλευράς βασιλιά Κάρολου Γ’ μια δική του αθόρυβη αλλά μεθοδική «εξέλιξη» του θεσμού: ανανέωση χωρίς ρήξη με το παρελθόν, αλλά αξιοποίησή του για να μιλήσει στο παρόν. Αυτό αναφέρει η βρετανική Telegraph με αφορμή πρόσφατη εκδήλωση στο Dumfries House που αποκάλεσε τους νέους που φιλοξενούσε «changemakers», θέτοντας το πλαίσιο: αλλαγή που πατά στην παράδοση.
Κεντρικό νήμα της στρατηγικής είναι η αυθεντικότητα. «Το κοινό μυρίζεται γρήγορα τις επιτελεστικές δημόσιες φιγούρες, πρέπει να είναι αυθεντικό», λέει βασιλική πηγή.
Από την πρώτη μέρα, το παλάτι επιδίωξε να δείξει έναν μονάρχη «κυρίαρχο, υπηρέτη και γιο» — συνταγματικό αρχηγό, διαθέσιμο στην κοινωνία και, στα πρώτα του βήματα, «πενθών» για τη μητέρα του. «Σκεφτήκαμε πολύ ποια είναι η σωστή γραμμή ανάμεσα στη συνέχεια και την αλλαγή μετά από μια βασιλεία 70 ετών», σημειώνει ανώτερος σύμβουλος.
Η ισορροπία παλιού–νέου αποτυπώνεται και σε μια «διπλή ημέρα»: από την υψηλής τελετουργίας υποδοχή Αμερικανού προέδρου στο Ουίνδσορ, στη διακριτική επίσκεψη σε οίκο ευγηρίας λίγη ώρα μετά. «Ήταν ένα “γιγάντιο τράνταγμα ταχυτήτων”», παραδέχεται συνεργάτης· «αλλά και τα δύο τον έκαναν εξίσου χαρούμενο». Το στίγμα είναι μια μοναρχία-γέφυρα: επισημότητα και αμεσότητα, αρχηγός κράτους και άνθρωπος.
Δεν είναι παρεμβατικός
Μεγάλο βάρος δίνεται στη συνταγματική αυτοσυγκράτηση, όπως αναφέρει η Telegraph. Ο Κάρολος έχει εγκαταλείψει τις «παρεμβατικές» επιστολές προς υπουργούς και αποφεύγει ομιλίες που θα εκληφθούν ως πολιτικές. Στις κρατικές επισκέψεις προβάλλει το «μεγάλο κάδρο» και τις κυβερνητικές προτεραιότητες, λειτουργώντας ως επιδέξιος οικοδεσπότης της ήπιας ισχύος. «Θέλει να είναι μέρος του λαού, όχι χώρια από τον λαό», τονίζει πηγή του παλατιού.
Η «εξέλιξη» δεν σημαίνει μίμηση της Ελισάβετ Β’. «Ο επόμενος [βασιλιάς] πρέπει να είναι εντελώς διαφορετικός αλλά και λίγο ίδιος – ο θεσμός «αναγεννάται»», λέει ανώτερος σύμβουλος. «Έτσι επιβιώνει: όντας ταυτόχρονα ίδιος και διαφορετικός. Το λάθος ήταν να νομίζει κανείς ότι θα ήταν -ή θα ήθελε να είναι- ίδιος με τη μητέρα του», συμπληρώνει άλλος αυλικός.
Παράλληλα, ο βασιλιάς επενδύει στη διαθρησκειακή γέφυρα και στη μνήμη: επίσκεψη στο Άουσβιτς για τα 80 χρόνια από την απελευθέρωση, πρώτη παρουσία σε βασιλική καθολική κηδεία στη σύγχρονη ιστορία, ανάδειξη της «γενιάς Windrush» με πορτρέτα στη Βασιλική Συλλογή. «Υπάρχει σχεδόν κανένα πρόβλημα, εθνικό ή διεθνές, που να μη θέλει να συμβάλει προσωπικά στη λύση του», λέει βασιλική πηγή, με την προϋπόθεση ότι η παρέμβαση δεν υπερβαίνει τα συνταγματικά όρια.
Το οργανωτικό σκέλος έχει σκληρύνει. Το παλάτι δουλεύει με εξάμηνα πλάνα, ιεράρχηση ρόλων (κράτος, έθνος, ένοπλες δυνάμεις, εκκλησία) και «κενά» για απρόοπτα. «Μας ενδιαφέρει πολύ το τελικό cut», λέει μέλος του προσωπικού.
«Μετά θέλει να χωρέσει άλλο 50% και πρέπει να “μαγέψουμε” χρόνο από το πουθενά. Το πολυτιμότερο αγαθό μας, πέρα από την υγεία του, είναι ο χρόνος». Η επικοινωνία εκσυγχρονίζεται: δυνατή παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα και συνεργασίες με πλατφόρμες ντοκιμαντέρ. «Δεν μπορούμε να καθόμαστε στο βουνό και να ελπίζουμε ότι ο κόσμος θα έρθει σε εμάς», λέει πηγή.
Δεν λείπουν οι προκλήσεις
Η μοναρχία φάνηκε ευάλωτη όταν η υγεία του βασιλιά και της πριγκίπισσας της Ουαλίας επέβαλε περιορισμούς, ενώ ο δούκας του Σάσσεξ δεν εργάζεται πλέον για τον θεσμό. Στην Κοινοπολιτεία, χώρες -ιδίως στην Καραϊβική- επανεξετάζουν τον ρόλο του μονάρχη ως αρχηγού κράτους.
Στο οικογενειακό πεδίο, το ζήτημα του δούκα της Υόρκης και το «αφήγημα επιστροφής» του Σάσσεξ χρειάζονται σαφή διαχείριση ώστε να μην κληροδοτηθούν άλυτα. «Πρέπει να είναι αποφασιστικός πριν το αφήσει στον επόμενο», είναι το πνεύμα που μεταφέρεται.
Η προσωπική δοκιμασία του καρκίνου, ενάμιση χρόνο μετά την ανάρρησή του, πρόσθεσε ανθρώπινη διάσταση. Το παλάτι μιλά για «διαχειρίσιμη κατάσταση», με τον βασιλιά ενεργό και αυτοσαρκαστικό. «Είναι άνθρωπος που δεν ικανοποιείται ποτέ με όσα νιώθει ότι μπορεί και πρέπει να πετύχει», λέει πρόσωπο του περιβάλλοντός του· «αλλά τον τελευταίο χρόνο δείχνει πιο ευτυχισμένος».
Το μοντέλο του διαδόχου δεν έρχεται σε σύγκρουση: ο ρόλος του πρίγκιπα της Ουαλίας είναι σχεδιασμένος ώστε να τρέχει δική του ομάδα και ιδέες, προετοιμάζοντας ομαλά την επόμενη «αναγέννηση».
«Στόχος μας είναι ο ορίζοντας, όχι το επόμενο βήμα», λέει πιστός και ανώτερος συνεργάτης του θρόνου, επικαλούμενος τα λόγια της Ελισάβετ Β’: «Μη κοιτάς τα πόδια σου ή θα σκοντάψεις· κοίτα τον ορίζοντα — κι αν κατευθύνεσαι περίπου σωστά, αυτό είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις».
Το συμπέρασμα της καρολιανής περιόδου, όπως το διατυπώνει ο ίδιος συνεργάτης, είναι φιλόδοξο αλλά σαφές: «Ελπίζω, όταν γραφτούν τα βιβλία της ιστορίας, να πουν ότι παρότι —λόγω της μακροζωίας της μητέρας του— η δική του δεν ήταν από τις μακρύτερες βασιλείες, ήταν από τις καλύτερες: ένας καλός βασιλιάς που έκανε καλό στους ανθρώπους, στην ειρήνη και στον πλανήτη, ένας μονάρχης που πραγματικά έκανε διαφορά». Μέχρι στιγμής, τρία χρόνια μετά, οι αυλικοί υποστηρίζουν ότι «παραδίδει» σε αυτό το καθήκον.
