Το μεγάλο ερώτημα, καθώς οι παγκόσμιες πωλήσεις μετοχών δείχνουν μια ακόμη εβδομάδα πτώσης των αγορών στις ΗΠΑ, είναι πόσο πόνο είναι διατεθειμένος να προκαλέσει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ για να δοκιμάσει τις θεωρίες του για τους δασμούς, σύμφωνα με την κεντρική ανάλυση του CNN.
Ο Τραμπ δήλωσε το βράδυ της Κυριακής ότι είναι «ανοιχτός να μιλήσει» με τους παγκόσμιους ηγέτες για νέες συμφωνίες, καθώς έδειξε ένα γενναίο πρόσωπο στο χάος που έχει εξαπολύσει ο εμπορικός του πόλεμος, μετά από ένα Σαββατοκύριακο που έπαιζε γκολφ στις αποκλειστικές ιδιοκτησίες του στη Φλόριντα.
Ο Τραμπ υποστήριξε επίσης ότι έχει μιλήσει με «πολλές χώρες» και ότι παρά την οργή στο εξωτερικό για τις εμπορικές επιθέσεις του την «Ημέρα της Απελευθέρωσης», «είναι πολύ καλοί».
Όμως καθώς επέστρεφε στην Ουάσινγκτον με το Air Force One, οι μετοχές έπεσαν στο άνοιγμα στο Τόκιο, οδηγώντας τις ασιατικές αγορές προς τα κάτω, και τα αμερικανικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης έδειξαν ότι είναι πιθανό να υπάρξουν και άλλες τεράστιες απώλειες στη Wall Street.
O βοηθός του Τραμπ στο γκολφ, του φτιάχνει τον γιακά πριν πάρει μέρος σε τουρνουά.
Συνταξιοδοτικά ταμεία επενδύουν στο χρηματιστήριο
«Τι θα συμβεί με την αγορά; Δεν μπορώ να σας πω, αλλά μπορώ να σας πω ότι η χώρα μας έχει γίνει πολύ ισχυρότερη και τελικά θα είναι μια χώρα που δεν θα μοιάζει με καμία άλλη», δήλωσε ο Τραμπ, υποβαθμίζοντας παράλληλα τις απώλειες των μετοχών που έχουν βλάψει τους συνταξιοδοτικούς λογαριασμούς εκατομμυρίων Αμερικανών.
«Δεν θέλω να πέσει τίποτα. Αλλά μερικές φορές πρέπει να παίρνετε φάρμακα για να διορθώσετε κάτι», είπε.
Κορυφαίοι αξιωματούχοι έστειλαν αντικρουόμενα μηνύματα την Κυριακή σχετικά με το αν ο Τραμπ βλέπει τον οικονομικό πόλεμο που εξαπέλυσε την περασμένη εβδομάδα ως μοχλό για βραχυπρόθεσμες συμφωνίες ή αν εννοεί σοβαρά μια προσπάθεια αναδιαμόρφωσης της παγκόσμιας οικονομίας που θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια.
Η σύγχυση ήρθε με φόντο την αυξανόμενη δυσφορία ορισμένων Ρεπουμπλικανών βουλευτών για την εμπορική επίθεση και καθώς μαζικά πλήθη σε όλη τη χώρα πραγματοποίησαν διαδηλώσεις κατά του Τραμπ στη μεγαλύτερη εκδήλωση διαφωνίας κατά τη δεύτερη θητεία του.
REPORTER: «Is there pain in the market at some point you’re unwilling to tolerate?»@POTUS: «I think your question is so stupid. I don’t want anything to go down, but sometimes you have to take medicine to fix something — and we have been treated so badly by other countries.» pic.twitter.com/09QBmfqzYF
— Rapid Response 47 (@RapidResponse47) April 6, 2025
Ο Τραμπ δημοσίευσε βίντεο να παίζει γκολφ για να δείξει πως δεν ανησυχεί
Ο πρόεδρος και οι ανώτεροι βοηθοί του φαίνεται επίσης να αγνοούν την ανησυχία στη χώρα για το ενδεχόμενο οι πολιτικές του να προκαλέσουν ύφεση ή αισθάνονται τόσο σίγουροι για τις απόψεις τους που δεν χρειάζεται να νοιαστούν.
Ο Τραμπ δημοσίευσε ένα βίντεο με τον εαυτό του να παίζει γκολφ στη Φλόριντα και ο Λευκός Οίκος εξέδωσε μια παράξενη ανακοίνωση στην οποία σημειώνει τη νίκη του σε έναν αγώνα πρωταθλήματος γκολφ.
Ήταν μια υπενθύμιση ότι ο Τραμπ και οι εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι φίλοι του δεν μοιράζονται τις ανησυχίες των καθημερινών αμερικανικών οικογενειών, οι οποίες ανησυχούν για τις συνταξιοδοτικές τους αποταμιεύσεις και για το πώς θα αντέξουν οικονομικά τα ψώνια και τα αυτοκίνητα όταν οι δασμοί ανεβάζουν τις τιμές.
Ενώ ο πρόεδρος επιμένει ότι τα σχέδιά του για φορολογικές περικοπές θα αφήσουν όλους πιο ευημερούντες, εξακολουθεί να παίρνει ένα ρίσκο αφού κέρδισε μια δεύτερη θητεία εν μέρει επειδή οι ψηφοφόροι θεώρησαν ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έκανε κακή δουλειά στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού.
Το σκεπτικό πίσω από τους δασμούς προς όλο τον κόσμο
Το σκεπτικό για τους δασμούς του Τραμπ σε 185 έθνη και εδάφη είναι ότι ο υπόλοιπος κόσμος έχει περάσει δεκαετίες κλέβοντας την Αμερική και ότι ο πιο επιθετικός προστατευτισμός των τελευταίων δεκαετιών θα επιστρέψει θέσεις εργασίας στις πληγείσες βιομηχανικές εστίες των ΗΠΑ.
Είναι αλήθεια ότι τα κέρδη της παγκοσμιοποίησης -που είδε πολλές θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ να εξαφανίζονται στο εξωτερικό- δεν έχουν μοιραστεί εξίσου. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι το πλουσιότερο και ισχυρότερο έθνος στην ιστορία και επωφελήθηκαν περισσότερο από τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου που επιδιώκει να καταστρέψει ο Τραμπ.
Και ο αντίκτυπος των δασμών του, που είναι μεγαλύτεροι από τους αναμενόμενους, απειλεί να προκαλέσει τόσο μεγάλη αναστάτωση που θα ρίξει τις ΗΠΑ και τον κόσμο σε ύφεση, προκαλώντας τεράστιες απώλειες θέσεων εργασίας και καταστρέφοντας τα οικονομικά εκατομμυρίων ανθρώπων.
Τέτοιοι φόβοι βρίσκονται εν μέρει πίσω από την κατάρρευση των παγκόσμιων αγορών την περασμένη εβδομάδα και τους φόβους ότι έρχονται χειρότερα.
Η αβεβαιότητα βαθαίνει σχετικά με τι σκοπεύει να επιτύχει ο Τραμπ
Αφέθηκε στο υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ την Κυριακή να προσπαθήσει να εξηγήσει τη μέθοδο πίσω από τον πόλεμο των δασμών, μια προσέγγιση που ήθελε εδώ και καιρό να εφαρμόσει, αλλά που πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν ανόητη και επικίνδυνη.
Ο Τζέικ Τάπερ του CNN ρώτησε την υπουργό Γεωργίας Μπρουκ Ρόλινς πόσο θα διαρκέσει το δασμολογικό χάος και αν πρόκειται για διαπραγματευτική τακτική. Η απάντησή της αποκάλυψε την πολιτική αντίφαση που προκαλεί βαθιά αβεβαιότητα και στοιχειώνει τις χρηματιστηριακές αγορές.
«Αυτό είναι ένα ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Πρόκειται για την επανατοποθέτηση χιλιάδων, εκατοντάδων χιλιάδων, εκατομμυρίων θέσεων εργασίας», δήλωσε η Ρόλινς στην εκπομπή »State of the Union», δείχνοντας να επιβεβαιώνει ότι ο Τραμπ είναι αποφασισμένος για μια θεμελιώδη αναδιάταξη της παγκόσμιας οικονομίας με μια προσπάθεια αναδημιουργίας της κατασκευαστικής δύναμης της ακμής της βιομηχανικής εποχής.
Αλλά η Ρόλινς είπε στη συνέχεια ότι 50 χώρες «καίνε τις τηλεφωνικές γραμμές προς τον Λευκό Οίκο» και άφησε να εννοηθεί ότι οι δασμοί προορίζονταν απλώς ως μοχλός πίεσης. «Πρόκειται για τον απόλυτο διαπραγματευτή που είναι επιχειρηματίας στην ηγεσία της κυβέρνησής μας», είπε.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ προσπαθεί να καθησυχάσει τις αγορές – Τα καταφέρνει;
Αυτό ήταν σύμφωνο με τις μεταγενέστερες δηλώσεις του Τραμπ στο Air Force One ότι ήταν πρόθυμος να μιλήσει με την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη μείωση των εμπορικών ελλειμμάτων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τα σχόλια μπορεί να θεωρηθούν από ορισμένες πλευρές ως μια προσπάθεια να περιοριστεί η ζημιά που αναμένεται να πλήξει τις χρηματιστηριακές αγορές τη Δευτέρα.
Οι διμερείς διαπραγματεύσεις με δεκάδες χώρες θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποφέρουν νέους εμπορικούς όρους που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη θέση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αλλά μια τέτοια προσέγγιση δεν θα ήταν αρκετή για να αναδημιουργηθεί η χρυσή εποχή της μεταποίησης στα τέλη του 19ου αιώνα που υπόσχεται ο Τραμπ. Και είναι αμφίβολο αν τα κέρδη θα δικαιολογούσαν την οικονομική καταστροφή που προκαλεί ο πρόεδρος.
«Δεν αρκεί να μηδενιστούν οι δασμοί στα αμερικανικά προϊόντα»
Η κυβέρνηση φαίνεται να ενδιαφέρεται μόνο για το είδος των «συμφωνιών» που θα απαιτούσαν από τις άλλες χώρες να ασπαστούν την πλήρη συνθηκολόγηση. «Αυτό δεν είναι διαπραγμάτευση», δήλωσε ο κορυφαίος εμπορικός σύμβουλος του Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο, στο Fox News.
Προειδοποίησε ότι η προσφορά μηδενικών δασμών στις ΗΠΑ δεν θα ήταν αρκετή και έδωσε σήμα ότι τα έθνη πρέπει να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις του Λευκού Οίκου σε άλλα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των μη δασμολογικών φραγμών και των νομισμάτων.
Ενώ η ανησυχία του Τραμπ για τους Αμερικανούς που έμειναν πίσω από την οικονομία του 21ου αιώνα είναι αξιέπαινη, η εμμονή του με τα εμπορικά ελλείμματα και το εμπόριο αγαθών αντιπροσωπεύει μια αρχαϊκή κοσμοθεωρία.
Αγνοεί το πώς η οικονομία των ΗΠΑ έχει γίνει ένα τεχνολογικό μεγαθήριο και ένα κολοσσό υπηρεσιών και το πώς δεν θα μπορέσει ποτέ να παράγει βασικά αγαθά, όπως ρούχα, τόσο οικονομικά όσο οι οικονομίες του εξωτερικού με χαμηλότερους μισθούς.
Η παραγωγή βασικών αγαθών στις Ηνωμένες Πολιτείες θα κόστιζε περισσότερο, θα αύξανε το κόστος ζωής και θα έβλαπτε την ευημερία πολλών Αμερικανών.
Δεν ξέρει ούτε ο υπουργός Εμπορίου αν οι δασμοί αποτελούν μοχλό πίεσης
Ενώ η Ρόλινς φαινόταν να ακολουθεί το παράδειγμα του Τραμπ την περασμένη εβδομάδα, υπονοώντας ότι οι δασμοί είναι μοχλός πίεσης, ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ έβαλε τα δυνατά του την Κυριακή.
«Δεν υπάρχει αναβολή», δήλωσε για τους δασμούς που πρόκειται να τεθούν σε ισχύ την Τετάρτη. «Σίγουρα θα παραμείνουν σε ισχύ για μέρες και εβδομάδες», δήλωσε ο Λάτνικ στην εκπομπή «Face the Nation» του CBS. Πρόσθεσε: «Ο πρόεδρος πρέπει να επαναφέρει το παγκόσμιο εμπόριο. Οι χώρες του κόσμου μας κλέβουν και αυτό πρέπει να σταματήσει».
Ο Λάτνικ φαίνεται να στοιχηματίζει ότι η δύναμη των ΗΠΑ μπορεί να αναγκάσει τα πιο αδύναμα έθνη να υποχωρήσουν. Είπε στην Πάμελα Μπράουν του CNN την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα ήταν συνετό να προβούμε σε αντίποινα.
«Αν είσαι θυμωμένος και αντεπιτεθείς στον μεγαλύτερο πελάτη στον κόσμο, θα χάσεις. Είμαστε ο παλαιστής σούμο αυτού του κόσμου» είπε χαρακτηριστικά.
Εμπορικός πόλεμος εναντίον όλων ταυτόχρονα
Είναι τέτοια η δύναμη των ΗΠΑ που θα μπορούσε να θριαμβεύσει σε αναμετρήσεις ένας προς έναν με τα περισσότερα άλλα έθνη. Αλλά η κυβέρνηση σπάνια μιλάει για τον αντίκτυπο των πολυμέτωπων δασμολογικών αντιποίνων ταυτόχρονα από όλες τις μεγάλες εμπορικές δυνάμεις.
Η Κίνα, για παράδειγμα, αντιμετωπίζει τώρα σωρευτικό δασμό 54% στις εισαγωγές της στις ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι η αγοραστική δύναμη των Αμερικανών αγοραστών θα περιοριστεί σημαντικά, αφού – παρά την επιμονή του Τραμπ να πληρώνουν άλλες χώρες για τους δασμούς οι καταναλωτές θα πληρώσουν τον λογαριασμό.
Αυτό θα μπορούσε να πλήξει τα αμερικανικά καταστήματα λιανικής πώλησης και να καταπνίξει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ύφεση. Η Κίνα επέβαλε επίσης δασμό 34% στις εισαγωγές των ΗΠΑ, καθιστώντας μια δύσκολη αγορά ακόμη πιο δύσκολη για τις αμερικανικές επιχειρήσεις.
Αδιαφορία για τους αυξανόμενους οικονομικούς φόβους στις ΗΠΑ
Οι τεράστιες απώλειες στα αμερικανικά χρηματιστήρια την περασμένη εβδομάδα – ο Dow και ο S&P 500 υποχώρησαν κατά περισσότερο από 5% μόνο την Παρασκευή – θορύβησαν εκατομμύρια Αμερικανούς των οποίων οι συνταξιοδοτήσεις εξαρτώνται από τα προγράμματα 401(k).
Όμως ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ επέμεινε ότι δεν χρειάζεται να υπάρξει ύφεση και απέρριψε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των χρηματιστηριακών απωλειών, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «αστάθεια» και «διαδικασία προσαρμογής» για να εξηγήσει τον πανικό.
Και μιλώντας στην εκπομπή «Meet the Press» του NBC, ο Μπέσεντ απέρριψε την ιδέα ότι οι άνθρωποι που θέλουν να συνταξιοδοτηθούν σύντομα δέχθηκαν σοβαρό πλήγμα.
«Οι Αμερικανοί που έχουν βάλει χρήματα για χρόνια στους αποταμιευτικούς τους λογαριασμούς, νομίζω ότι δεν βλέπουν τις καθημερινές διακυμάνσεις του τι συμβαίνει», δήλωσε ο Μπέσεντ.
Και πρόσθεσε: «Ο λόγος που το χρηματιστήριο θεωρείται καλή επένδυση είναι επειδή είναι μια μακροπρόθεσμη επένδυση. Αν κοιτάξετε από μέρα σε μέρα, από εβδομάδα σε εβδομάδα, είναι πολύ επικίνδυνο. Μακροπρόθεσμα, είναι μια καλή επένδυση».
Σχόλιο εκτός πραγματικότητας μπροστά στην αυξανόμενη ακρίβεια
Τεχνικά, ο Μπέσεντ είναι σωστός, και για χρόνια και δεκαετίες, οι μετοχές έχουν αποτελέσει μια υγιή επένδυση, μέσα από τις διορθώσεις της αγοράς και τις υφέσεις.
Αλλά τα σχόλιά του ήταν το τελευταίο αξιοσημείωτα εκτός πραγματικότητας σχόλιο από ένα πολυεκατομμυριούχο μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου. Ο Μπέσεντ είναι ένας πλούσιος πρώην διαχειριστής hedge fund.
Τέτοιες συμπεριφορές εγείρουν το ερώτημα αν η στρατηγική του προέδρου θα του κοστίσει την υποστήριξη του κοινού – ειδικά αν οι δασμοί παραμείνουν σε ισχύ για μήνες και οι αυξήσεις των τιμών αρχίσουν να τιμωρούν πραγματικά τις οικογένειες.
Πρόσφατες εθνικές έρευνες από την Wall Street Journal, το CBS News και τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Marquette, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πριν από την ανακοίνωση της «Ημέρας Απελευθέρωσης» του Τραμπ, έδειξαν ότι οι πλειοψηφίες των Αμερικανών αποδοκιμάζουν την πολιτική δασμών του προέδρου.
Γερουσιαστές θέλουν να αιτιολογούνται οι δασμοί στο Κογκρέσο
Ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές είναι ήδη νευρικοί. Αρκετοί έχουν υπογράψει ένα μέτρο που υποστηρίζεται από τον γερουσιαστή του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Τσακ Γκράσλεϊ, το οποίο θα απαιτεί από τους προέδρους να αιτιολογούν τους νέους δασμούς στο Κογκρέσο. Οι νομοθέτες θα πρέπει να τους εγκρίνουν εντός 60 ημερών, αλλιώς θα λήγουν.
Η γερουσιαστής Μαρία Κάντγουελ, Δημοκρατική από την πολιτεία της Ουάσινγκτον που ηγείται της προσπάθειας μαζί με τον Γκράσλεϊ, δήλωσε την Κυριακή ότι η διακομματική δυναμική αυξάνεται πίσω από το νομοσχέδιο και ότι επτά γερουσιαστές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος αναφέρονται τώρα ως συνυπογράφοντες σε μια ασυνήθιστη ρήξη με τον Τραμπ.
«Είμαι βέβαιη ότι ακούνε τους ψηφοφόρους τους. Οι καταναλωτικές προκλήσεις έχουν ήδη αρχίσει να βγαίνουν στην επιφάνεια και σίγουρα ο αντίκτυπος του χρηματιστηρίου στο εισόδημα των συνταξιούχων ταρακουνάει πολλούς ανθρώπους», δήλωσε η Κάντγουελ στο CBS.
Το μέτρο, ωστόσο, αντιμετωπίζει πολύ δυσκολότερο δρόμο στη Βουλή των Αντιπροσώπων και είναι αμφίβολο σε αυτό το σημείο αν θα μπορούσε να συγκεντρώσει πλειοψηφίες που να μην επιδέχονται βέτο.
Here is Trump landing at Dover AFB to honor the four fallen American soldiers who died in Lithuania. Wait. Actually that’s just Trump going to play golf again instead. Never mind.#HandsOff Good Sunday Black Mondaypic.twitter.com/WROKwXzmou
— SM (@sensiblemiddle) April 6, 2025
Οι δασμοί και η αβεβαιότητα έδωσαν ξανά σφυγμό στους Δημοκρατικούς
Μετά από μήνες πένθους για την ήττα τους τον Νοέμβριο, οι Δημοκρατικοί δείχνουν ξανά σημάδια ζωής. Ένας δημοκρατικός υποψήφιος κέρδισε μια ευρεία νίκη σε μια κούρσα για μια θέση στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ουισκόνσιν την περασμένη εβδομάδα.
Αντίστοιχα το μέγεθος των διαδηλώσεων κατά του Τραμπ και του Έλον Μασκ σε πολλές πόλεις το Σάββατο μπορεί να προμηνύει την αφύπνιση ενός κινήματος αντίστασης περισσότερο από ενάμιση χρόνο πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές του 2026.
Αλλά ο Τραμπ δεν δείχνει κανένα σημάδι διόρθωσης της πορείας του. Έγραψε το Σάββατο στο κοινωνικό του δίκτυο Truth ότι «ήμασταν το χαζοί και ανήμποροι και μας μαστίγωναν, αλλά όχι πια».
Ο πρόεδρος πρόσθεσε: «Αυτή είναι οικονομική επανάσταση και θα νικήσουμε. Κρατάτε γερά» με κεφαλαία γράμματα. Την επόμενη ημέρα, επέστρεψε στο γήπεδο του γκολφ.
