Λίγη ώρα μετά την ολοκλήρωση της σύσκεψης των Ευρωπαίων Υπουργών Εξωτερικών με τον Ιρανό ομόλογό τους στη Γενεύη, τη σκυτάλη των ραγδαίων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή πήρε ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κατά την άφιξή του στο Μπέντμινστερ του Νιού Τζέρσι, αναφέρθηκε στην πορεία των διαπραγματεύσεων και η εκτίμησή του δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική.
Σε ερώτηση των δημοσιογράφων εάν ο ίδιος σκοπεύει να υποστηρίξει την εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, απάντησε πως:
«Ίσως, ανάλογα με τις περιστάσεις» και συνέχισε λέγοντας: «Είναι λίγο δύσκολο να κάνεις κάποιον να σταματήσει έναν πόλεμο. Το Ισραήλ τα πάει πολύ καλά όσον αφορά τον πόλεμο και νομίζω ότι θα έλεγε κανείς ότι το Ιράν τα πάει λιγότερο καλά».
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ξεκάθαρα ότι είναι «πολύ δύσκολο» να ζητήσει από το Ισραήλ να σταματήσει τις επιθέσεις, κάτι που το Ιράν έχει θέσει ως βασική προϋπόθεση για να καθίσει στο τραπέζι των ειρηνευτικών συνομιλιών.
«Ο Νετανιάχου ισχυρίζεται ότι το Ιράν δεν θέλει να μιλήσει με την Ευρώπη, και γενικά το Ισραήλ τα πάει αρκετά καλά σε αυτόν τον πόλεμο, οπότε δεν βλέπω λόγο για να σταματήσει και να κάνει πίσω», ήταν το σχόλιο του Τραμπ.
Και συνέχισε λέγοντας: «Το Ιράν δεν θέλει να μιλήσει με την Ευρώπη, θέλει να μιλήσει μαζί μας και η Ευρώπη δεν μοιάζει να είναι σε θέση να βοηθήσει ιδιαίτερα σε αυτό το σημείο».
Ερωτηθείς για το εάν η απόφασή του να πλήξει ή όχι το Ιράν είναι η μεγαλύτερη που καλείται να λάβει ως πρόεδρος, ο Τραμπ είπε: «Δεν θα μπορούσα πραγματικά να σας απαντήσω σε αυτό τώρα. Θα σας πω σε περίπου ένα χρόνο από τώρα… ποτέ δεν ξέρεις για αυτές τις αποφάσεις».
Λίγο νωρίτερα, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τάμι Μπρους, δήλωσε ότι δεν μπορεί να κάνει εικασίες για το εάν η κυβέρνηση Τραμπ θα πιέσει για κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, ώστε να επιτραπεί η προώθηση των συνομιλιών ΗΠΑ – Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα.
«Δεν πρόκειται να χαρακτηρίσω τι συμβαίνει τώρα ή την αντίδραση του προέδρου ή του υπουργού Εξωτερικών αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις», είπε η Μπρους σε συνέντευξη Τύπου.
Αραγτσί: Το Ιράν θα εξετάσει τη διπλωματική οδό μόλις σταματήσει η επιθετικότητα του Ισραήλ
Ωστόσο, το Ιράν δήλωσε έτοιμο να «εξετάσει» την επιστροφή στη διπλωματία «μόλις σταματήσει η επιθετικότητα» του Ισραήλ, όπως τόνισε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής διαπραγματευτής για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα Αμπάς Αραγτσί, μετά τη συνάντησή του με τους Ευρωπαίους στη Γενεύη.
«Είμαστε υπέρ της συνέχισης των συνομιλιών με την E3 (Γερμανία, Γαλλία και Βρετανία σ.σ.) και την Ευρωπαϊκή Ένωση», και θα είμαστε έτοιμοι να συναντηθούμε ξανά στο εγγύς μέλλον, δήλωσε ο υπουργός στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με τους επικεφαλής της γαλλικής, της βρετανικής, της γερμανικής και της ευρωπαϊκής διπλωματίας στην ελβετική πόλη.
«Το Ιράν δεν μπορεί να έχει πυρηνικά»
Από την άλλη, τα μηνύματα που έστειλαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο Ιράν κατά τις πολύωρες συνομιλίες που είχαν για τα πυρηνικά στη Γενεύη ήταν ξεκάθαρα.
«Οι συζητήσεις που είχαμε με το Ιράν είναι ότι η περιφερειακή κλιμάκωση δεν ωφελεί κανέναν», δήλωσε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Κάγια Κάλας. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να κρατήσουμε τις συζητήσεις με τον ΟΗΕ ανοιχτές», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι σημείωσε: «Ήμασταν σαφείς ότι το Ιράν δεν μπορεί να έχει πυρηνικά όπλα, και η Ευρώπη έχει ξεκαθαρίσει εδώ και πολλά χρόνια ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί».
Πρόκειται για απαίτηση η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα απορρίψει ως κόκκινη γραμμή που παραβιάζει το δικαίωμά της σε ένα ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα».
«Είμαστε πρόθυμοι να συνεχίσουμε τις συνεχιζόμενες συζητήσεις και διαπραγματεύσεις με το Ιράν και παροτρύνουμε το Ιράν να συνεχίσει τις συνομιλίες του με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή είναι μια επικίνδυνη στιγμή και είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην δούμε περιφερειακή κλιμάκωση αυτής της σύγκρουσης», πρόσθεσε ο Βρετανός ΥΠΕΞ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, με τη σειρά του ανέφερε ότι η διπλωματική πρωτοβουλία θα πρέπει να ανοίξει το δρόμο για διαπραγματεύσεις. Ο ίδιος αποκάλυψε ότι ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγκσί, δήλωσε στους Ευρωπαίους ότι είναι έτοιμος να συνεχίσει τις συζητήσεις.
Μεταξύ άλλων οι Ευρωπαίοι ζήτησαν από την Τεχεράνη:
- Την επανέναρξη των εργασιών του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας των Ηνωμένων Εθνών (ΔΟΑΕ) με στόχο τον «μηδενικό εμπλουτισμό» ουρανίου.
- Την εποπτεία των δραστηριοτήτων του Ιράν στον τομέα των βαλλιστικών πυραύλων.
- Τον τερματισμό της χρηματοδότησης των ένοπλων οργανώσεων της περιοχής από την Τεχεράνη.
- Την απελευθέρωση των «ομήρων» από το Ιράν (αναφορά στους αλλοδαπούς που κρατούνται σε ιρανικές φυλακές).
Άγνωστο παραμένει εάν οι Ευρωπαίοι και ειδικά οι Βρετανοί μετέφεραν μήνυμα των ΗΠΑ στο Ιράν ύστερα από την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να δώσει μια ευκαιρία στην διπλωματία κάνοντας γνωστό ότι θα πάρει απόφαση για το αν θα επέμβει ή όχι μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες.
Στο μεταξύ ο Αμερικανός πρόεδρος προήδρευσε συνεδρίασης εθνικής ασφαλείας με επίκεντρο το Ιράν, με τη συμμετοχή κορυφαίων συνεργατών του, στον Λευκό Οίκο αποκάλυψε Αμερικανός αξιωματούχος. Ο ίδιος αξιωματούχος ανέφερε ακόμα ότι ο απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ βρίσκεται σε τακτική επαφή με τους Ιρανούς, με το Κατάρ ως ενδιάμεσο.
Στις συνομιλίες συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας Ζαν-Νοέλ Μπαρό, Ντέιβιντ Λάμι, και Γιόχαν Βαντεφούλ μαζί με την Ύπατη Εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας και ο Ιρανός υπουγός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί.
Ένταση και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ
Πάντως, η σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν βρέθηκε στο επίκεντρο της συνεδρίασης και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ την Παρασκευή (20/6) όπου δεν έλειψε η αντιπαράθεση ανάμεσα στους εκπροσώπους των δύο χωρών.
Το Ιράν δήλωσε ότι θα συνεχίσει να αμύνεται έναντι του Ισραήλ κατά τη διάρκεια συνόδου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ενώ ο πρεσβευτής του Ισραήλ στον ΟΗΕ ορκίστηκε ότι η χώρα του δεν θα σταματήσει τις επιθέσεις της μέχρι να εξαλειφθεί η πυρηνική απειλή του Ιράν.
«Δεν θα σταματήσουμε», λέει ο πρεσβευτής του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Ντάνι Ντάνον. «Όχι μέχρι να εξαλειφθεί η πυρηνική απειλή του Ιράν, όχι μέχρι να αφοπλιστεί η πολεμική του μηχανή, όχι μέχρι να είναι ασφαλείς ο λαός μας και ο δικός σας».
Από την πλευρά του ο πρεσβευτής του Ιράν στον ΟΗΕ, Αμίρ Σαΐντ Ιραβάνι, προέτρεψε το Συμβούλιο Ασφαλείας να αναλάβει δράση.
«Το Ισραήλ προφανώς δήλωσε ότι θα συνεχίσει αυτή την επίθεση για όσες ημέρες χρειαστεί. Μας ανησυχούν αξιόπιστες αναφορές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες… μπορεί να συμμετέχουν σε αυτόν τον πόλεμο», είπε.
