Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πάντως σχεδιάζει να παρουσιάσει το κείμενο δύο εμπορικών συμφωνιών με τη Mercosur και το Μεξικό προσεχώς, ξεκινώντας μια διαδικασία επικύρωσης που μπορεί να είναι δύσκολο να χωνέψει η Γαλλία.
Και οι δύο συμφωνίες αποτελούν μέρος της προσπάθειας των Βρυξελλών να ανοίξουν νέες αγορές και να διαφοροποιήσουν τις εξαγωγές τους εν μέσω ολοένα και πιο τεταμένων εμπορικών σχέσεων με την Κίνα και τις ΗΠΑ, οι οποίες αποκάλυψαν βάναυσα την αδυναμία της ΕΕ τον περασμένο μήνα, όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανάγκασε την ΕΕ να αποδεχθεί μια εξαιρετικά ανισορροπημένη εμπορική συμφωνία.
Έξι άτομα που γνωρίζουν τα σχέδια της Επιτροπής, τα οποία τηρούν την ανωνυμία τους λόγω της ευαισθησίας της συζήτησης, δήλωσαν στο POLITICO ότι η συμφωνία με την Mercosur ήταν στην ημερήσια διάταξη για έγκριση στην εβδομαδιαία συνεδρίαση των επιτρόπων της ΕΕ την Τετάρτη — εκτός από τυχόν αλλαγές της τελευταίας στιγμής.
Τέσσερα από τα άτομα δήλωσαν ότι η αναβαθμισμένη έκδοση της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Μεξικού έχει επίσης προγραμματιστεί για τη συνεδρίαση της Τετάρτης, η οποία θα επιτρέψει και στις δύο συμφωνίες να εγκριθούν ως ένα μεγάλο πακέτο για τη Λατινική Αμερική.
Τα κείμενα θα αποσταλούν στη συνέχεια στις χώρες της ΕΕ για επίσημη έγκριση. Και οι δύο συμφωνίες αναμένεται να παρουσιαστούν ως «συμφωνίες αποκλειστικά για την ΕΕ», που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να εγκριθούν με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο της ΕΕ καθώς και με πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και δεν θα χρειαστεί να περάσουν από τα εθνικά κοινοβούλια — επιταχύνοντας σημαντικά τη διαδικασία.
Η συμφωνία με το μπλοκ Mercosur — που αποτελείται από την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη, την Ουρουγουάη και τη Βολιβία — θεωρείται σημαντικό ορόσημο, καθώς θα ανοίξει μια εξαιρετικά προστατευμένη αγορά άνω των 280 εκατομμυρίων ανθρώπων για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Ωστόσο, είναι πιθανό να συναντήσει τεράστια πολιτική αντίθεση σε χώρες όπως η Γαλλία, οι οποίες φοβούνται πιθανές αρνητικές συνέπειες για τους αγρότες τους λόγω των εισαγωγών από τη Νότια Αμερική, όπως το βοδινό κρέας και τα πουλερικά. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απαίτησε τη διαπραγμάτευση ενός πρόσθετου πρωτοκόλλου στη συμφωνία Mercosur με συμπληρωματικές διασφαλίσεις για τους αγρότες.
Η Mercosur συζητήθηκε επίσης σε γαλλογερμανική σύνοδο κορυφής στην Τουλόν την Πέμπτη και την Παρασκευή, με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς να είναι βασικός υποστηρικτής της ταχείας επικύρωσης της συμφωνίας. Ένας εκπρόσωπος δήλωσε ότι η Επιτροπή δεν είχε κανένα σχόλιο σε αυτό το στάδιο.
Να σημειωθεί ότι το κείµενο που έχει ήδη µεταφραστεί σε νοµική γλώσσα και η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχεδίαζε να καταθέσει προς τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών-µελών τη ∆ευτέρα 30 Ιουνίου, πήρε αναβολή µέχρι νεωτέρας. Οι Βρυξέλλες φαίνεται να υποχώρησαν, καθώς το ζήτηµα ενέχει σηµαντικούς πολιτικούς κινδύνους λόγω της αντίδρασης χωρών του µπλοκ, προεξεχούσης της Γαλλίας, αλλά και των εν εξελίξει διαπραγµατεύσεων µε τις ΗΠΑ αλλά και των αποκαλυπτηρίων της ΚΑΠ και του µειωµένου προϋπολογισµού της.
∆ιπλωµατικές πηγές επιβεβαίωσαν ότι η εµπορική συµφωνία που επιτεύχθηκε τον ∆εκέµβριο του 2024 από την ΕΕ και τις χώρες της Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη) έχει εξεταστεί από τη νοµική υπηρεσία της Επιτροπής και έχει µεταφραστεί στις 24 επίσηµες γλώσσες, κάτι που είναι αρκετό για να προχωρήσει η διαδικασία επικύρωσης. Όµως τι συνέβη; «Ίσως δεν ήθελε να περιπλέξει τις συνοµιλίες µε τις ΗΠΑ ή ήθελε να περιµένει τις συζητήσεις µε τον Μακρόν», ανέφεραν διπλωµατικοί κύκλοι. Βέβαια, τώρα µεσολαβούν τα….µπάνια του λαού και το κλείσιµο πολλών εθνικών κοινοβουλίων.
Η συµφωνία θα δηµιουργούσε µια ζώνη ελεύθερων συναλλαγών µεταξύ των χωρών της Mercosur και της ΕΕ, αλλά αντιµετωπίζει έντονη αντίσταση από πολλά κράτη µέλη µε επικεφαλής τη Γαλλία, συµπεριλαµβανοµένων της Πολωνίας, της Αυστρίας, της Ολλανδίας, ενώ δισταγµούς εκφράζει και η Ιταλία και η Ιρλανδία. Οι κύριες ανησυχίες προέρχονται από τον γεωργικό τοµέα, ο οποίος βλέπει τη συµφωνία ως άνοιγµα της πόρτας στον αθέµιτο ανταγωνισµό από τα προϊόντα της Λατινικής Αµερικής και τα χαµηλά κανονιστικά και περιβαλλοντικά πρότυπα των χωρών αυτών.
«Αυτό για το οποίο πιέζουµε δεν είναι να αλλάξουµε τη συµφωνία ως έχει, αλλά να την ενισχύσουµε µε µια πρόσθετη λύση», είχε δηλώσει Γάλλος πρόεδρος Εµανουέλ Μακρόν µετά από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 27 Ιουνίου, προσθέτοντας: «Αρκετά κράτη µέλη υποστηρίζουν αυτή την ιδέα. Στόχος είναι να πούµε ότι χρειαζόµαστε µηχανισµούς που θα µας επιτρέψουν να προστατεύσουµε ορισµένες βασικές γεωργικές αγορές εάν αποσταθεροποιηθούν πλήρως από αυτή την εµπορική συµφωνία -αυτό που συνήθως αναφέρουµε ως ρήτρες διασφάλισης».
Τα µέτρα διασφάλισης θα επιτρέψουν τη µείωση των εισαγωγών από τη Λατινική Αµερική σε περίπτωση διαταραχών στις ευρωπαϊκές αγορές. «Υπάρχουν πρόσθετες συζητήσεις µεταξύ µας [των Ευρωπαίων] και θα υπάρξουν και κάποιες µε αυτούς [τις χώρες της Mercosur]», είχε προσθέσει τότε ο Γάλλος πρόεδρος.
Η Επιτροπή έχει επανειληµµένα αρνηθεί την πιθανότητα επαναδιαπραγµάτευσης του κειµένου. Ωστόσο, η ικανότητα της Γαλλίας να δηµιουργήσει µια µειοψηφία αποκλεισµού στο συµβούλιο της ΕΕ παραµένει αβέβαιη. Θα απαιτηθούν τέσσερα κράτη µέλη, που αντιπροσωπεύουν το 35% του πληθυσµού της ΕΕ.
Ένας νοµοθέτης δήλωσε ότι η πρόσφατη εµπορική συµφωνία που επιτεύχθηκε από την ΕΕ µε την Ουκρανία θα µπορούσε να κάνει την Πολωνία να αλλάξει τη θέση της, καθώς έχει άµεσα σύνορα µε τη χώρα. Η εν λόγω συµφωνία ορίζει ποσοστώσεις και διασφαλίσεις για τον περιορισµό των εισαγωγών γεωργικών προϊόντων προς την ΕΕ, µετά την πλήρη απελευθέρωση του εµπορίου µε την Ουκρανία µετά την έναρξη του πολέµου το 2022. Θα µπορούσε να κατευνάσει τους Πολωνούς αγρότες που έχουν πληγεί από τον ανταγωνισµό από τα ουκρανικά προϊόντα.
Άλλοι υψώνουν εµπόδια άλλοι χτίζουν γέφυρες, ζητούµενο η αµοιβαιότητα στο διεθνές εµπόριο
Σύµφωνα πάντως µε τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Αντόνιο Κόστα η εµπορική συµφωνία ΕΕ-Mercosur δεν θα καταστρέψει την ευρωπαϊκή γεωργία. «Αν θέλουµε να εξάγουµε τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά µας πρότυπα, ο τρόπος για να
το κάνουµε αυτό είναι µέσω εµπορικών συµφωνιών, επειδή οι δασµοί δεν διαδίδουν τα πρότυπα, αλλά
οι εµπορικές συµφωνίες. Αυτό είναι το µήνυµα που πρέπει να στείλει η Ευρώπη στον κόσµο, ενώ άλλοι υψώνουν εµπόδια, εµείς χτίζουµε γέφυρες, οπότε ας προχωρήσουµε και ας υπογράψουµε τη συµφωνία Mercosur µέχρι το τέλος του έτους», λέει.
Εν µέσω των 25ετούς διάρκειας διαπραγµατεύσεων σχετικά µε τη συµφωνία εµπορίου ΕΕ-Mercosur, µια πρόσφατη έκθεση της Εurostat έδειξε ότι το εµπόριο ΕΕ-Mercosur «αυξήθηκε σηµαντικά την τελευταία δεκαετία». Η έκθεση υπογράµµισε ότι το 2024, η ΕΕ εισήγαγε αγαθά αξίας 56 δισ.ευρώ, (+4,2%) και εξήγαγε αγαθά αξίας 55,2 δισ. ευρώ (-1,3%), σε σχέση µε το 2023.
