Ο Τραμπ έχει πει σε αρκετούς συνεργάτες του τις τελευταίες εβδομάδες ότι ο Νετανιάχου προτιμά να χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία για να αναγκάσει τη Χαμάς να παραδοθεί, αντί της προτιμώμενης μεθόδου του προέδρου, δηλαδή μιας διαπραγματευμένης κατάπαυσης του πυρός. Η απογοήτευσή του κορυφώθηκε την περασμένη εβδομάδα, αφού το Ισραήλ επιτέθηκε σε διαπραγματευτές της Χαμάς στο Κατάρ, μια επιχείρηση που απείλησε να εκτροχιάσει τις εύθραυστες ειρηνευτικές συνομιλίες σύμφωνα με τη WSJ.
«Με γ@@@@@», είπε ο Τραμπ για τον Νετανιάχου, σύμφωνα με αξιωματούχους που τον άκουσαν. Το σχόλιο αυτό έγινε ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος συνομιλούσε με υψηλόβαθμους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, σχετικά με το πώς να αντιδράσει στις επιθέσεις.
Τα ενίοτε έντονα συναισθήματα του Τραμπ για τον Νετανιάχου έχουν προβληματίσει την Ουάσινγκτον. Γιατί ο Τραμπ, ο οποίος προτιμά να έχει το πάνω χέρι στις σχέσεις, είναι πρόθυμος να αφήνει τον Νετανιάχου να λειτουργεί συνεχώς σε άμεση αντίθεση με τις επιθυμίες του;
«Είναι ελαφρώς περίεργο και αντιφατικό», δήλωσε ο Σαλόμ Λίπνερ, ο οποίος υπηρέτησε επτά συνεχόμενους Ισραηλινούς πρωθυπουργούς στα γραφεία τους για πάνω από ένα τέταρτο του αιώνα και τώρα εργάζεται στο Ατλαντικό Συμβούλιο, ένα think tank της Ουάσινγκτον.
«Οι κινήσεις του Νετανιάχου έχουν παρατείνει τον πόλεμο στη Γάζα, έχουν δημιουργήσει προβλήματα για τον Τραμπ με άλλους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή και έχουν κάνει την επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ εξαιρετικά δύσκολη», προσθέτει ο Λίπνερ, αναφερόμενος στην εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με κάποιες από τις αραβικές χώρες.
Ο Τραμπ έχει κατά καιρούς χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα για τον Νετανιάχου. Χαρακτηριστικό είναι ότι μετά τα συγχαρητήρια του Ισραηλινού ηγέτη στον Τζο Μπάιντεν για την προεδρική του νίκη το 2020, είπε στον δημοσιογράφο Μπαράκ Ραβίντ ότι θεωρούσε τον Ισραηλινό ηγέτη άπιστο: «Γ@@@@@».
Ωστόσο, η κριτική του Τραμπ φαίνεται ότι δεν έχει καταφέρει να αποτρέψει τον Νετανιάχου ή να τον αποδυναμώσει. «Είμαι μπερδεμένος και το ίδιο και πολλοί άλλοι Ισραηλινοί», δήλωσε ο Ιταμάρ Ραμπίνοβιτς, πρώην πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ επί κυβέρνησης Κλίντον. «Είναι υπό πολιορκία και κάνει λάθη. Το μόνο πράγμα που πραγματικά λειτουργεί γι’ αυτόν είναι η υποστήριξη του Τραμπ», πρόσθεσε.
Η αγανάκτηση του Τραμπ δεν έχει μετατραπεί σε καμία μορφή δημόσιας πίεσης: Αρνήθηκε να αξιοποιήσει την τεράστια στρατιωτική και πολιτική υποστήριξη της Αμερικής προς το Ισραήλ, καθώς και τη θερμή προσωπική του σχέση με τον Νετανιάχου. Αντίθετα, επέλεξε να μείνει άπραγος καθώς το Ισραήλ εξαπολύει μια μαζική επίθεση στην πόλη της Γάζας και να παρακολουθεί τις προοπτικές της επιθυμητής ειρηνευτικής συμφωνίας να χάνονται.
Άριστες οι σχέσεις Τραμπ – Νετανιάχου
Ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος, ωστόσο, περιέγραψε τη σχέση μεταξύ Νετανιάχου και Τραμπ ως εξαιρετική και ότι οι αντίθετες αναφορές ήταν «ψεύτικες ειδήσεις». Τα συμφέροντα και οι βασικές αξίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ είναι στενά συνδεδεμένες, πρόσθεσε ο ίδιος αξιωματούχος.
Ένας λόγος είναι ότι ο Τραμπ και ο Νετανιάχου είναι συγγενείς ψυχές, λένε άτομα που γνωρίζουν και τους δύο ηγέτες. Και οι δύο πιστεύουν ότι έχουν αντιμετωπίσει διώξεις από τις ελίτ των χωρών τους, συμπεριλαμβανομένων ποινικών δικών, και οι δύο βλέπουν τους εαυτούς τους ως ξένους που αναμορφώνουν ένα διεφθαρμένο σύστημα.
Ο Όμερ Ντόστρι, πρώην εκπρόσωπος του Νετανιάχου, περιέγραψε τους δεσμούς μεταξύ των δύο ως «πολύ, πολύ στενούς».
Ένας άλλος λόγος που οι σχέσεις μεταξύ των δύο είναι στενές είναι η επιρροή του Ισραηλινού ηγέτη στο Κογκρέσο και στα Ρεπουμπλικανικά μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με άτομα από το περιβάλλον Νετανιάχου.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός συναντάται συχνά με Αμερικανούς νομοθέτες στο Ισραήλ και οι συνεντεύξεις του με αμερικανικά μέσα ενημέρωσης τους τελευταίους μήνες έγιναν σε μεγάλο βαθμό με μέσα ενημέρωσης που παρακολουθούν οι υποστηρικτές του Τραμπ.
Ενώ η υποστήριξη των Δημοκρατικών προς το Ισραήλ έχει μειωθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, παραμένει υψηλή μεταξύ των Ρεπουμπλικανών. Μια δημοσκόπηση της Gallup τον Ιούλιο διαπίστωσε ότι τα δύο τρίτα των Ρεπουμπλικανών έχουν θετική άποψη για τον Νετανιάχου, σε αντίθεση με το 9% των Δημοκρατικών.
«Οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να δουν μια ιστορία επιτυχίας εναντίον της Χαμάς», δήλωσε ο Άβνερ Γκόλοφ, πρώην ανώτερος διευθυντής στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Ισραήλ και νυν αντιπρόεδρος του MIND Israel, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έδρα το Τελ Αβίβ, που επικεντρώνεται στην ασφάλεια.
Ωστόσο, έχουν αρχίσει να φαίνονται κάποιες ρωγμές στην ισχυρή υποστήριξη του Ισραήλ από τους Ρεπουμπλικάνους. Μέλη του συνασπισμού MAGA του Τραμπ έχουν επικρίνει ανοιχτά το Ισραήλ, και συγκεκριμένα τον Νετανιάχου, υποστηρίζοντας ότι ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Γάζα απειλεί να εμπλέξει τις ΗΠΑ βαθύτερα στη σύγκρουση. Η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, Ρεπουμπλικανή από τη Τζόρτζια και ένθερμη σύμμαχος του Τραμπ, τον Ιούλιο κατηγόρησε το Ισραήλ για «γενοκτονία» στη Γάζα.
Γιατί ο Τραμπ δεν επικρίνει δημόσια τον Νετανιάχου
Ο Τραμπ, πάλι, δεν θέλει δημόσια ρήξη με τον Νετανιάχου. Είναι περήφανος για τους στενούς δεσμούς του με τον Νετανιάχου και την υποστήριξή του προς το Ισραήλ, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι. Συχνά καυχιέται για τις Συμφωνίες του Αβραάμ που επιτεύχθηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας και συνεχίζει να πιέζει για την ανανέωση των δεσμών μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, ένα μεγάλο διπλωματικό έπαθλο που επιθυμεί ανοιχτά.
Ο Νετανιάχου βρίσκει επίσης τρόπους να κερδίσει την εύνοια του στενού κύκλου του Τραμπ και να κολακεύσει απευθείας τον πρόεδρο. Πρόσφατα, ο Νετανιάχου, μαζί με τον πρέσβη των ΗΠΑ στο Ισραήλ, Μάικ Χάκαμπι, συμμετείχε σε τελετή τοποθέτησης θεμέλιου λίθου για να δοθεί το όνομα του Τραμπ σε έναν παραλιακό δρόμο στην παραθαλάσσια πόλη Μπατ Γιαμ.
Στην πραγματικότητα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ έχει διαμορφώσει μια σχέση όπου μπορεί προσωρινά να διακινδυνεύσει την οργή του Τραμπ, γνωρίζοντας ότι δεν θα διαρκέσει. Έχει μάλιστα συχνά αναφερθεί στον Τραμπ ως «τον καλύτερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο».
«Ο Νετανιάχου γνωρίζει ότι ενώ ο Λευκός Οίκος μπορεί να γκρινιάζει λίγο, δεν υπάρχει πραγματικά κανένα μειονέκτημα σε μια προσέγγιση «ζητήστε συγχώρεση, όχι άδεια»», δήλωσε ο Ντέμιαν Μέρφι, πρώην διευθυντής προσωπικού των Δημοκρατικών στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας.
Οι τηλεφωνικές επικοινωνίες μετά την επίθεση στο Κατάρ
Μετά την επίθεση στο Κατάρ, ο Τραμπ είχε δύο τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Νετανιάχου, την πρώτη για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του και τη δεύτερη για να έχει μια πιο φιλική συζήτηση σχετικά με το αν η επίθεση του Ισραήλ ήταν επιτυχής. Ο Αμερικανός πρόεδρος αργότερα συνομίλησε με τους ηγέτες του Κατάρ, επαινώντας τη χώρα για τη μεσολάβησή της στις διαπραγματεύσεις Ισραήλ-Χαμάς και για το ότι είναι ένας σταθερός σύμμαχος των ΗΠΑ που φιλοξενεί μια μεγάλη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Μέση Ανατολή.
Ο Νετανιάχου επιμένει ότι ο πόλεμος μπορεί να τελειώσει μόνο αφού η Χαμάς καταθέσει τα όπλα της και απελευθερώσει τους υπόλοιπους 48 ομήρους, και η ηγεσία της ομάδας που έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική από τις ΗΠΑ εγκαταλείψει τη Γάζα. Εάν η Χαμάς δεν αποδεχτεί αυτές τις απαιτήσεις, το Ισραήλ θα αναγκάσει την ομάδα σε πλήρη παράδοση με αεροπορικές και χερσαίες επιθέσεις, μια στρατηγική που δεν ευθυγραμμίζεται με το όραμα του Τραμπ για ένα τέλος στην σχεδόν διετή σύγκρουση μέσα από διαπραγματεύσεις.
Το ταξίδι Ρούμπιο στο Ισραήλ
Άξιο αναφοράς είναι ακόμη και το γεγονός ότι ο Ρούμπιο ταξίδεψε στο Ισραήλ αυτή την εβδομάδα για να έρθει σε άμεση επαφή με τον Νετανιάχου, αλλά δεν άσκησε νέα κριτική στο Ισραήλ για την επίθεση. Ο Νετανιάχου αρνήθηκε εύστοχα να αποκλείσει το ενδεχόμενο να επιτεθούν γειτονικές χώρες στο μέλλον με στόχο τη Χαμάς, η οποία έχει μέλη που συμμετέχουν σε διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός στην Αίγυπτο και την Τουρκία.
Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι η χώρα έχει από καιρό στοχεύσει άτομα σε ξένο έδαφος, τα οποία θεωρεί υπεύθυνα για τρομοκρατικές επιθέσεις στο Ισραήλ: «Αυτή είναι η αρχή που θεσπίσαμε. Είναι μια αρχή που ακολουθούμε. Δεν έχει αλλάξει».
Η επίθεση στο Κατάρ δεν θα μπορούε να γίνει σε πιο ακατάλληλη στιγμή για τις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ μεταβαίνει στη Νέα Υόρκη την επόμενη εβδομάδα για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ όπου και αναμένεται να εκφωνήσει μια ομιλία στην οποία θα θίξει και τις ειρηνευτικές του προσπάθειες. Τις εβδομάδες που προηγήθηκαν η κυβέρνηση Τραμπ δεν κατάφερε να αποτρέψει συμμάχους όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τον Καναδά από τα σχέδια αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους, μια απόφαση που οι ΗΠΑ λένε ότι εμποδίζει τις ειρηνευτικές προσπάθειες ενισχύοντας τη Χαμάς.
Αναφορικά με την επίθεση στο Κατάρ τελικά το μεγαλύτερο πρόβλημα μπορεί να ήταν ότι δεν ήταν επιτυχής, όπως δηλώνει ο Μάικλ Όρεν, πρώην πρεσβευτής του Ισραήλ στις ΗΠΑ υπό τον Νετανιάχου. Το Ισραήλ στόχευσε τους κορυφαίους διαπραγματευτές της Χαμάς, αλλά αντ’ αυτού σκότωσε έξι χαμηλόβαθμα στελέχη.
«Οι πιθανότητες είναι ότι, αν η επιχείρησή μας στη Ντόχα είχε επιτυχία, ο Τραμπ δεν θα την είχε καταδικάσει, θα είχε αναλάβει την ευθύνη γι’ αυτήν», είπε ο Όρεν. «Του αρέσουν οι νικητές».
Η ίδια λογική μπορεί να ισχύει και για τη Γάζα. «Πρέπει να υπάρχει κάποιος που να στέκεται με μια ισραηλινή σημαία και να λέει ότι κερδίσαμε», είπε ο Όρεν. «Νομίζω ότι ο Μπίμπι το καταλαβαίνει αυτό για τον Τραμπ», καταλήγει.
