Η Λωρίδα της Γάζας είναι ένα βασανισμένο κομμάτι γης με μήκος περίπου 40 χιλιόμετρα και πλάτος 11 χιλιόμετρα.
Περίπου 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι είναι στριμωγμένοι σε ένα χώρο περίπου 360 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Αυτός ο χώρος είναι ελάχιστα μεγαλύτερος από το κέντρο του Σίδνεϊ.
Άνθρωποι και αυτοκρατορίες έχουν ζήσει, χτίσει, πολεμήσει και καταστρέψει την περιοχή για χιλιάδες χρόνια.
South Gaza city before and after “Israel’s” terrorism. pic.twitter.com/1GULvPrVHz
— Suppressed News. (@SuppressedNws) October 5, 2024
Η δεινή κατάσταση στη Γάζα
Οι συνέπειες του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης ήταν καταστροφικές.
Ο ανθρώπινος απολογισμός είναι τεράστιος: τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι περισσότεροι από 67.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί και σχεδόν 170.000 έχουν τραυματιστεί.
Από την άλλη μεριά, περίπου 1.200 Ισραηλινοί έχουν σκοτωθεί και 5.400 έχουν τραυματιστεί από τις 7 Οκτωβρίου 2023.
Η ίδια η Γάζα έχει καταστραφεί ολοσχερώς σε πολλές περιοχές.
Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι το 83% όλων των κτιρίων και των κατοικιών έχουν υποστεί ζημιές στην πόλη της Γάζας.
Πλέον, η ικανότητα της Γάζας να υποστηρίξει τη ζωή είναι αμφισβητήσιμη, όπως γράφει ο John Tookey, Καθηγητής Διαχείρισης Κατασκευών, σε άρθρο του στο The Conversation.
Η πρόσφατη εκεχειρία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη ειρήνη.
Όμως, για να διατηρηθεί η ειρήνη μακροπρόθεσμα, είναι απαραίτητο να εξεταστεί η αποκατάσταση των μέσων με τα οποία η Γάζα μπορεί να συντηρήσει τον πληθυσμό της.
Gaza City before and after.#GazaGenocide pic.twitter.com/zEHsSPLcDy
— TIMES OF GAZA (@Timesofgaza) August 20, 2025
Προτεραιότητες στην ανοικοδόμηση της Γάζας
Η Γάζα είναι μια κατεστραμμένη περιοχή. Οι υποδομές έχουν υποστεί δραματικές ζημιές.
Η ζημιά είναι παρόμοια σε κλίμακα και έκταση με έναν τυφώνα κατηγορίας 4 ή 5.
Όπως σε κάθε καταστροφή, τα τρόφιμα, τα φάρμακα και το εμφιαλωμένο νερό είναι οι άμεσες προτεραιότητες. Αυτά θα συντηρήσουν τη ζωή βραχυπρόθεσμα.
Αν υποθέσουμε ότι μπορεί να γίνει μια σημαντική προσπάθεια για το άνοιγμα των συνοριακών διαβάσεων, θα σωθούν ζωές με την άμεση παροχή βοήθειας στα θύματα της έλλειψης τροφίμων και ιατρικών προμηθειών.
Οι μηχανικοί θα είναι ένας βασικός πόρος για την ανοικοδόμηση της Γάζας.
Μετά από συνεχιζόμενους βομβαρδισμούς, προτεραιότητα θα είναι η αποκατάσταση των θαμμένων υποδομών, όπως ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση και αποχέτευση, καθώς και αντλιοστάσια.
Ενώ η αρχική χάραξη των θαμμένων σωληνώσεων θα είναι γνωστή από τους χάρτες της πόλης, μεγάλο μέρος των υποδομών θα είναι ραγισμένο, σπασμένο ή κατεστραμμένο.
Εάν αυτό δεν γίνει, θα προκληθούν επιδημίες ασθενειών όπως ο τύφος και η δυσεντερία.
Επίσης τα μη εκραγέντα πυρομαχικά και οι βόμβες θα πρέπει να απομακρυνθούν το συντομότερο δυνατό, και με ασφάλεια.
Τα κατεστραμμένα σπίτια και δημόσια κτίρια θα παρουσιάζουν τεράστιους κινδύνους για τη δημόσια ασφάλεια λόγω του κινδύνου κατάρρευσης.
Θα απαιτηθούν μαζικές κατεδαφίσεις και απομάκρυνση εκατομμυρίων τόνων συντριμμιών.
Μετά από αυτές τις άμεσες προτεραιότητες θα ακολουθήσει η κατασκευή ή επισκευή νοσοκομείων, σπιτιών, σχολείων, οδικών δικτύων και υποδομών διακυβέρνησης, τα οποία θα έχουν υποστεί τεράστιες ζημιές.
Gaza City before and after Israel’s brutal war. pic.twitter.com/IRlAgDRi9C
— PALESTINE ONLINE 🇵🇸 (@OnlinePalEng) September 28, 2025
Μια τρομακτικά τεράστια πρόκληση
Ρεαλιστικά, θα χρειαστούν δεκαετίες για το σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση και την ανοικοδόμηση των υποδομών στη Λωρίδα της Γάζας.
Βραχυπρόθεσμα (3-6 μήνες) μπορούν να γίνουν επείγουσες επισκευές, αλλά ο χειμώνας θα μπορούσε να επιφέρει περαιτέρω ζημίες σε περίπτωση καθυστερήσεων.
Η κατεδάφιση απαιτεί εξειδικευμένο εξοπλισμό και βαρέα οχήματα. Το απαιτούμενο έργο είναι τρομακτικό.
Λίγο πιο πάνω στην ακτή, η Βηρυτός αντιμετωπίζει το πρόβλημα του τι να κάνει με 32 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων κατεδάφισης από την τελευταία σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου, λίγο μετά την ανοικοδόμηση από τον εμφύλιο πόλεμο.
Η Γάζα ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένα παρόμοιο δίλημμα, λαμβάνοντας υπόψη τον όγκο των αποβλήτων κατεδάφισης που υπάρχουν στο έδαφος.
Είναι πιθανό ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα πρόγραμμα προκατασκευής κατοικιών και μια τεράστια υλικοτεχνική προσπάθεια.
Ιστορικά προηγούμενα περιστατικά σκιαγραφούν την κλίμακα του έργου της ανοικοδόμησης: το Στάλινγκραντ χρειάστηκε περισσότερα από 20 χρόνια για να ανασυγκροτηθεί μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η Βαρσοβία δεν ολοκλήρωσε την μεταπολεμική ανοικοδόμηση μέχρι τη δεκαετία του 1980.
Before and after Israeli genocide pic.twitter.com/PyRj86zKBp
— Motasem A Dalloul (@AbujomaaGaza) October 12, 2025
Θέματα ενέργειας, καυσίμων και νερού
Η δημιουργία μιας μελλοντικής Γάζας εξαρτάται από τη χρηματοδότηση και την πρόσβαση σε πόρους.
Αυτό δεν αφορά μόνο τα χρήματα – θα χρειαστούν υλικά, δεξιότητες και εργατικό δυναμικό επί τόπου.
Απαιτεί μια βιώσιμη ειρήνη, την αποσύνδεση της υπάρχουσας υποδομής και τη δημιουργία νέων επιλογών για τον εφοδιασμό.
Και όλα τα κρίσιμα εφόδια και η υποδομή δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησής της: η ενέργεια, τα καύσιμα και το νερό προέρχονται επί του παρόντος από το Ισραήλ.
Από λογιστικής άποψης, οι οργανώσεις βοήθειας βρίσκονται επί τόπου για να διατηρήσουν ορισμένες υπηρεσίες.
Η Οργανισμός Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA) είναι ο σημαντικότερος από αυτούς.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με αποστολή την παροχή βασικής ανθρωπιστικής βοήθειας και υπηρεσιών στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες.
Σε δύο εβδομάδες τον Σεπτέμβριο, η UNWRA παρείχε πρόσβαση σε 18 εκατομμύρια λίτρα νερού σε 370.000 άτομα στη Γάζα, καθώς και απομάκρυνε 4.000 τόνους στερεών αποβλήτων.
Αυτό σημαίνει 3 δισεκατομμύρια λίτρα νερού – που ισοδυναμούν με την πλήρωση περίπου 1.200 ολυμπιακών πισινών ετησίως – και την απομάκρυνση τουλάχιστον 600.000 τόνων αποβλήτων κάθε χρόνο ως ελάχιστη απαίτηση για τη διατήρηση της κοινωνίας της Γάζας.
Οποιαδήποτε τεχνική λύση θα πρέπει να παρέχει αυτό το επίπεδο υποστήριξης, αν όχι σημαντικά περισσότερο. Πρόκειται για μια τεράστια δέσμευση για τους χρηματοδότες και τους μηχανικούς.
Νέες λιμενικές υποδομές πρέπει να αναπτυχθούν κατά προτεραιότητα. Υποδομές εφοδιασμού, όπως δρόμοι και λιμάνια, ανεξάρτητες από εξωτερικούς ελέγχους, θα είναι απαραίτητες για τη διατήρηση οποιασδήποτε κοινωνίας σε μεταπολεμικό περιβάλλον.
Βαρέα μηχανήματα λειτουργούν σε μια τοποθεσία όπου διεξάγονται έρευνες για τα πτώματα ομήρων που σκοτώθηκαν μετά την απαγωγή τους από τη Χαμάς κατά τη διάρκεια της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023, εν μέσω εκεχειρίας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, στο Χαν Γιούνις, νότια της Λωρίδας της Γάζας, στις 17 Οκτωβρίου 2025.
Ένα δύσκολο μέλλον
Για να επιτευχθούν ταυτόχρονα αυτά τα αποτελέσματα ανασυγκρότησης, θα χρειαστούν δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια για πολλές δεκαετίες.
Χωρίς σοβαρή βοήθεια στην περιοχή, το κόστος των δομικών υλικών θα αυξηθεί αναπόφευκτα και θα υπάρξει αντίστοιχη έλλειψη μηχανικών και τεχνικών.
Συνολικά, το εγχείρημα είναι πιθανό να αποτελέσει μια μεγάλη κινητοποίηση για αρκετά χρόνια – ανεξάρτητα από το πόσα χρήματα θα διαθέσουν οι δωρητές.
Εν τέλει το να ξαναχτιστεί η Γαζα, θα είναι εξίσου δύσκολο με το να ξαναχτιστούν οι ζωές των Παλαιστινίων, που έχασαν τα πάντα μέσα σε δύο χρόνια πολέμου.
Ωστόσο οι Παλαιστίνιοι είναι γνωστοί για την επιμονή τους.
