Λίγα μόνο λεπτά με το πλοίο από την Κοπεγχάγη, το Ungdomsøen – ή “Youth Island” – προσφέρει στους φοιτητές τη μοναδική ευκαιρία να αποσυνδεθούν από τις αστικές διασπάσεις, να ανασάνουν καθαρό αέρα και να αφοσιωθούν στις σπουδές τους σε ένα ήρεμο, φυσικό περιβάλλον. Το πείραμα αυτό, που ξεκίνησε ως πρωτοβουλία ψυχικής υγείας και ακαδημαϊκής ενίσχυσης, εξελίσσεται σε διεθνές πρότυπο για την αντιμετώπιση του πανεπιστημιακού στρες.
Γεωγραφικό & ιστορικό πλαίσιο
Το Ungdomsøen είναι μία τεχνητή νησίδα στον Øresund, μια πρώην ναυτική οχύρωση που από το 2019 μετατράπηκε σε χώρο νεολαίας. Το νησί καλύπτει περίπου 70.000 m², με υποδομές σχεδιασμένες για ομαδικά προγράμματα, κατασκηνώσεις, περιπάτους και απομόνωση. Απουσιάζουν εντελώς τα αυτοκίνητα και οι θόρυβοι της πόλης, προσφέροντας ένα σπάνιο περιβάλλον ηρεμίας.
Advertisment
Δομή & δραστηριότητες
Η εμπειρία οργανώνεται σε μικρές ομάδες φοιτητών, 20 έως 40 άτομα, που παραμένουν στο νησί για τρεις έως πέντε ημέρες. Οι ημέρες τους χωρίζονται σε περιόδους ατομικής μελέτης, ομαδικής εργασίας και δραστηριοτήτων στη φύση. Παρέχεται πρόσβαση σε δομημένους χώρους μελέτης, σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους, ενώ δεν υπάρχει πρόσβαση σε Wi-Fi – στοιχείο που ενισχύει την αποσύνδεση από τα ψηφιακά μέσα.
Τα απογεύματα περιλαμβάνουν βαρκάδα, περίπατους στην ύπαιθρο, συμμετοχή στη μαγειρική και κυρίως, χρήση σάουνας δίπλα στη θάλασσα. Οι συμμετέχοντες ενθαρρύνονται να εκφράζουν τις δυσκολίες τους σε ομαδικές συζητήσεις ή με τη βοήθεια εθελοντών με καθοδηγητικό ρόλο.
Μαρτυρίες φοιτητών
Μια φοιτήτρια Αγγλικής Λογοτεχνίας επισήμανε: «Ήθελα να απομακρυνθώ από τις αποσπάσεις της πόλης για να γράψω τη διπλωματική μου. Εδώ νιώθω πως μπορώ να σκεφτώ καθαρά». Αντίστοιχα, φοιτήτρια Αρχαιολογίας που συμμετείχε για δεύτερη φορά είπε: «Η ησυχία της φύσης μου επιτρέπει να συγκεντρωθώ, αλλά και να αποσυμπιεστώ συναισθηματικά».
Advertisment
Η εμπειρία δεν αφορά μόνο τη μελέτη. Όπως σημείωσε φοιτήτρια Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας: «Είναι πολύ διαφορετικό από το να κάθεσαι σε μια βιβλιοθήκη με εκατοντάδες άλλους αγχωμένους φοιτητές. Εδώ μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες, αλλά και την ανάγκη για ηρεμία».
Ακαδημαϊκή υποστήριξη & μέθοδοι
Κατά τη διάρκεια της διαμονής, παρόντες είναι πανεπιστημιακοί σύμβουλοι, κυρίως από το Πανεπιστήμιο Roskilde, που προσφέρουν καθοδήγηση μέσω σύντομων sessions (45 λεπτών) για τεχνικές έρευνας, συγγραφή, μεθοδολογία και διαχείριση χρόνου. Η εναλλαγή περιβάλλοντος με την ύπαρξη ακαδημαϊκής στήριξης ενισχύει την αποτελεσματικότητα της μελέτης.
Επιστημονική προσέγγιση & ψυχολογικά οφέλη
Έρευνες περιβαλλοντικής ψυχολογίας δείχνουν ότι η έκθεση στη φύση μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και ενισχύει την ικανότητα συγκέντρωσης. Σε συνθήκες αστικής ζωής, οι φοιτητές αντιμετωπίζουν ένα διαρκές περιβάλλον θορύβου, ανταγωνισμού και ψηφιακής υπερφόρτωσης. Το Ungdomsøen προσφέρει μία ριζικά διαφορετική προσέγγιση. Απομάκρυνση από ερεθίσματα και επανεστίαση.
Σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Uppsala, «οι φοιτητές γενικά παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής επιβάρυνσης απ’ όσο θα έπρεπε. Η επαφή με τη φύση, ειδικά μαζί με ομαδικές δραστηριότητες, είναι μία πραγματική λύση και όχι προσωρινό καταφύγιο».
Οικονομικό και κοινοτικό πλαίσιο
Η πρωτοβουλία χρηματοδοτείται από τον Δήμο Κοπεγχάγης και υποστηρίζεται από δανέζικες εταιρείες. Η διαχείριση του νησιού γίνεται από νέους εθελοντές που περνούν έναν ολόκληρο χρόνο εκεί, αναλαμβάνοντας ρόλους καθοδήγησης, διοργάνωσης και υποστήριξης των επισκεπτών.
Το νησί λειτουργεί ως πείραμα κοινοτικής εκπαίδευσης και εθελοντισμού. Οι κοινές εργασίες, η συλλογική προετοιμασία γευμάτων και η καθημερινή συμμετοχή σε δραστηριότητες, ενισχύουν το αίσθημα ευθύνης και συμβίωσης.
Συγκριτική ματιά: Τι θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην Ελλάδα
Αν και η Δανία διαθέτει διαφορετική υποδομή και κουλτούρα ως προς την παιδεία και τη νεολαία, το παράδειγμα του Ungdomsøen μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για παρόμοιες δράσεις στην Ελλάδα. Υπάρχουν αρκετά πανεπιστημιακά κέντρα σε αγροτικές περιοχές ή σε νησιά που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε χώρους ανάλογης φιλοσοφίας.
Οι θερινές πανεπιστημιακές κατασκηνώσεις, τα εκπαιδευτικά retreats ή ακόμη και τα ορεινά αγροκτήματα που συνεργάζονται με σχολές θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως “μικρά Ungdomsøen”. Οι δομές αυτές, με ελάχιστο κόστος, θα μπορούσαν να προσφέρουν υποστήριξη σε φοιτητές κατά την εξεταστική περίοδο, με καθοδήγηση, ηρεμία και φυσικό περιβάλλον.
Το Ungdomsøen αποτελεί μια εναλλακτική μορφή φιλοξενίας φοιτητών, αλλά και μία ολιστική προσέγγιση στην ψυχική υγεία, την παιδαγωγική και τη συλλογικότητα. Ενώ οι πανεπιστημιακοί χώροι συχνά λειτουργούν με λογική απομόνωσης και ανταγωνισμού, το νησί αυτό προσφέρει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο σκέψης και δράσης.
Η επαφή με τη φύση, η ελεγχόμενη αποσύνδεση από τον ψηφιακό κόσμο και η παρουσία μιας υποστηρικτικής κοινότητας είναι στοιχεία που μπορούν να επανακαθορίσουν τον ρόλο της πανεπιστημιακής ζωής.
Το ερώτημα που μένει είναι αν θα τολμήσουν τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια – και ιδιαίτερα τα ελληνικά – να στραφούν σε τέτοιου τύπου λύσεις ή θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν το φοιτητικό άγχος ως ατομική ευθύνη.
Πηγές
• Euronews Next (2025). This small island in Denmark lets stressed students unplug from distractions and study in nature.
• Youth Island – Ungdomsøen official website: https://ungdomsoen.dk
• Roskilde University – Student support initiatives.
• Uppsala University, Department of Psychology – Interviews on student mental health and nature.
• World Health Organization (2022). Mental health of higher education students: global overview and policy suggestions.
